جلوگیری از تولید زباله های الكترونيكی

شاید شما هم جزء افرادی هستید که دوست داشته باشید بدانید واقعاً با زباله های الکترونیکی چه می کنند؟ در کشورهای جهان سوم علمی در مورد بازیافت قطعات الکترونیکی وجود ندارد و افرادی که با بازیافت این قطعات درگیر هستند، باعث آلودگی های زیادی در حیطه ی محیط زیست این کشورها شده اند. در حال حاضر، هر روزه با آمدن نسخه های جدید گوشی ها و کامپیوترها و اینکه بسیاری از افراد تمایل به تعویض دستگاه های خود با یک دستگاه آپدیت شده و به روز، دارند، و همچنین رغبت بسیاری از افراد برای استفاده از تکنولوژی و داشتن گوشی هایی با امکانات بیشتر، باعث گردیده زباله های الکترونیکی زیادی تولید شود و این به یکی از مشکلات جامعه امروز تبدیل گردد.

اگر بخواهیم نامی از وسایلی که در گروه ضایعات الکترونیکی قرار می گیرند، ببریم می توان به قطعات تلفن ها، گوشی ها، تلویزیون، حتی سی دی ها و غیره که دیگر غیر قابل استفاده نیستند، اشاره کرد. این قطعات دارای فلزات خطرناکی بوده که اگر در طبیعت رها شوند، و بعد از غیر قابل استفاده بودن، به طور کامل و درست بازیافت نشوند، یکی از مخرب ترین و آلوده کننده ترین زباله ها برای محیط زیست خواهند بود زیرا دارای فلزات خطرناکی مانند سرب، كادميوم و جيوه می باشند و این ها همگی برای بشر مضرر می باشد.

در کشور ما، ایران آمار دقیقی و درستی از عمر مفید این تجهیزات وجود ندارد ولی بر اساس اعلام پايگاه خبري‌ اي سي  تي ‌اي از وضعيت زباله‌هاي الكترونيكي، عمر آنها را در جهان 2 تا 3 سال و احتمالاً در ايران تا 5 سال اعلام شده است.

جدا کردن حرارتی قطعات از بوردهای الکترونیکی را مطالعه کنید.

در بین کشورهای توسعه یافته، می توان آمریکا را بعنوان بزرگترین تولید کننده ی این زباله های الکترونیکی دانست. زیرا در بسیاری مواقع وقتی دستگاه های مختلف خود را استفاده می کنند، بعداً به کشورهای فقیرتر و جهان سوم ارسال می کنند و در این کشورها، با بازیافت اشتباه این قطعات باعث آلودگی های زیست محیطی زیادی می شوند. در سال های قبل به دلیل صادر کردن بیش از حد این قطعات، در سال 1989، سازمان ملل معاهده ای را در جهت كنترل روند صادرات زباله ‌هاي خطرناك از كشورهاي توسعه ‌يافته به كشورهاي فقير تنظیم کرد، که طبق آن هر كشوري مي ‌تواند به ‌طور يك جانبه واردات اين قطعات را ممنوع کرده و اگر كشورهاي صادركننده تمایلی به این کار داشته باشند، بايد موافقت كشور وارد كننده را جلب نمایند.

ولی متاسفانه آمریکا زیر بار امضای این معاهده نرفت و در مقابل نیز چین بعنوان بزرگترین وارد کننده ی زباله های الکترونیکی برای بدست آوردن درآمد اندکی که از این راه بدست می آورد، از امضای این معاهده خودداری کرد. شاید باور پذیر نباشد ولی در حال حاضر 70 درصد قطعات کامپیوتر ها، و موبایل های غیر قابل استفاده در چین بازیافت می شوند. کار دیگری که در سال 2008 انجام شد، این بود که گردهمایی ترتیب دادند که در آن 170 کشور جهان در بالی اندونزی جمع شدند، به بررسی بازیافت زباله های الکترونیکی بپردازند.

بعد از تحقیقات فراوان، کارشناسان اعلام کردند، دفن و سوزاندن زباله های اکترونیکی آخرین راه برای منهدم کردن آنهاست زیرا وقتی دفن می شوند، خرد و شکسته شده و مواد سمی به درون خاک رفته و کم کم به آب های زیر زمینی ورود می کند. اگر سوزانده هم شود، گازهای سمی تولید کرده و خطرات زیادی را برای محیط زیست ایجاد می کند.

تلاش در جهت افزایش عمر قطعات

برای اینکار باید با روش های مختلف دستگاه های خود را ارتقاء دهیم، برای مثال کامپیوتری که هنوز سالم است فقط با اضافه کردن یک پردازنده ی مرکزی یا یک حافظه ی بیشتر، می توان از آن سال های متمادی دیگری استفاده کرد و یا در صورت خراب شدن قطعی، فقط کافی ست آن را تعویض نمود یا دستگاه مورد نظر خود را آپدیت کرد.

اهداي وسایل قابل استفاده به افراد محروم

یکی دیگر از کارهایی که می توان انجام داد، این است که وسایل و کالاهای قابل استفاده ی خود را به مناطق محروم برده و به افراد و مدرسه هایی که توان خرید این گونه وسایل را ندارند بسپاریم، این کار باعث می شود که در صورت نیاز از آنها استفاده کرده و خطر ناشی از بازیافت این قطعات در محیط زیست هم کمتر شود. کارشناسان معتقدند، اگر افرادی که دارای کامپیوترهای بسیار قدیمی و از دور خارج شده هستند، باز هم صلاح به بازیافت آنها نیست زیرا می توان از همه ی قطعات آن از شيشه مانيتور گرفته تا پلاستيك كيس کامپیوتر، مس موجود در منبع تغذيه، فلزات گران ‌قيمت به كار رفته در مدارها، مودم يا منابع تغذيه مي‌توان، مجدداً استفاده کرد و یا اگر در صورتی که آن قطعه از دور خارج شده باید برای جلوگیری از بازیافت آنها، شرکت های مربوط به این دستگاه ها آن را جمع آوری کرده و فکری در مورد استفاده ی مجدد و ارتقاء آنها انجام دهند.

کار دیگری که در این موارد می توان انجام داد، این است که طبق گزارش پايگاه خبري فضاي سبز و محيط‌ زيست ايران، می توان شرکت، تولید کننده ی این قطعات را اجبار کرد که محصولات خود را به گونه ای تولید کنند، که راحت تر بازیافت شوند. طبق مطالعات اخير کارشناسان كشور چين با توليد يك ميليون تن زباله در سال دومين توليدكننده زباله ‌هاي الكترونيكي در جهان هستند و علاوه بر اين دومين واردكننده بزرگ زباله‌هاي الكترونيكي نيز می باشند.

در کشور ما، در خراسان رضوی در دو سال گذشته، اولین کارخانه ی بازیافت زباله های اکترونیکی در مشهد احداث شد. این کارخانه، توسط 8 نفر از دانشجويان دكترا و ارشد مركز رشد فن‌آوري دانشگاه فردوسي مشهد طراحی و ساخته شده است و 220 میلیون هزینه بوجود آمده است و در حال حاضر به بهره برداری رسیده است. در این کارخانه حدود 800 کیلوگرم در روز از زباله های اکترونیکی مثل موبایل و کامپیوتر ورودی دارند و بعد از بازیافت آن را به 100 کیلوگرم پسماند تبدیل می کنند. پسماندهای ایجاد شده شامل: طلا، نقره، مس، قلع، سرب و نقره با درجه خلوص 99 درصد هستند كه براي مصارف صنعتی دوباره به چرخه توليد بر می گردند.