تعمیر گوشی آب خورده

اگر گوشی و یا تبلتتان به هردلیلی خیس شد و یا ناخواسته به درون آب سقوط کرد، باید به فکر علاج برآیید. این مقاله بر اساس تجربیات سالها تعمیر گوشی آب خورده توسط یکی از تعمیرکاران ماهر گوشی های همراه نوشته شده است و در آن خبری از اما و اگر نیست. تمامی روش ها و راهکارهای ارائه شده در مقاله اولا علمی و ثانیا بر اساس تجربیات است، به همین منظور ابتدا راهکارهایی را برای صاحبان گوشی هایی که به درون آب سقوط کرده اند ارائه می دهیم و پس از آن به تفصیل در مورد ترفندها، بایدها و نبایدهای تعمیرات گوشی های آب خورده صحبت خواهیم کرد. خواندن این مقاله برای کلیه تعمیرکاران گوشی و افراد عادی جامعه که گوشی در دست دارند؛ اکیدا توصیه می شود!

آب خوردگی گوشی چیست؟

آب خوردگی گوشی را می توان بخشی طبیعی از چرخه عمر هر گوشی موبایل دانست. هر ماده ی مایعی که با بورد الکترونیک گوشی شما تماس برقرار کند می تواند منجر به اختلال در عملکرد گوشی شود. مایعاتی که به درون گوشی شما نفوذ می کنند، به اولین حفره ای که روی بورد قرار دارد وارد می شوند و اگر حرکتشان متوقف شود، آن بلوک و یا بخش بورد را درگیر خواهند ساخت. بسیاری از کمپانی های گوشی ساز آسیب های ناشی از آب خوردگی گوشی را گارانتی نمی کنند.  در ادامه روش عیب یابی و تعمیر گوشی های آب خورده در مرکز تعمیرات تخصصی موبایل کوک موبایل را ارائه خواهیم داد، تا بدانید گوشی های آب خورده و خاموش شما چگونه زیر دستان خبره ی متخصصان،  بار دیگر روشن می شوند و بدون ایراد کار می کنند! سعی داریم به سوالات زیر پاسخ دهیم:

• آب خوردگی گوشی چیست؟
• چگونه آب خوردگی گوشی را تعمیر می کنند؟
• اگر گوشی م با آب تماس پیدا کرد و یا درون آب افتاد چه باید کنم؟

آب خوردگی گوشی صرفا مخصوصا گوشی های اندروید میان رده و یا حتی پرچمدار نیست. گوشی های ایفون ضد آب حتی جدیدترین آنها نیز ممکن است با آسیب ناشی ازآب خوردگی همراه شوند. در صفحه تعمیرات ایفون به نحوه مواجه شدن با آیفون آب خورده و هزینه تعمیر آن بیشتر صحبت کرده ایم.

 ریسک های آب خوردگی گوشی ها

خوب حال باید دید که آب خوردگی گوشی چه مشکلاتی برای گوشی ها ایجاد می کند؟ در بسیاری مواقع دیده می شود که گوشی افراد به درون آب می افتد و پس از روشن کردن، به درستی کار می کند پس ایراد کار کجاست؟

تجربه ثابت کرده است که با افتادن گوشی درون آب، دو اتفاق عمده برای آن می افتد:

• اول اینکه در مسیرهای مختلف روی مادربورد گوشی اتصال کوتاه رخ می دهد.  اتصال کوتاه زمانی رخ می دهد که جریان الکتریکی در مسیری اشتباه و برنامه ریزی نشده برقرار شود. در شکل زیر می توانید نمونه ای از اتصال صحیح را در مدار لامپ مشاهده کنید.

اتصال صحیح اجزا در مدار الکتریکی

در اتصال صحیح الکتریکی جریان از پایانه ی مثبت باتری خارج می شود و از تمامی قطعات روی مسیر می گذرد و به پایانه ی منفی کانکتور باتری وارد می شود. در واقع جریان خروجی از باتری بار دیگر به آن بازمی گردد و نام مدار هم از همین جا گرفته شده است. همین جریان است که با گذر از تک تک مولفه های روی مدار، آنها را آماده ایفای نقش در مدار می سازد. حال فرض کنید که قطره آبی روی مسیر الکتریکی بین پایانه های باتری و لامپ قرار بگیرد، خوب چه اتفاقی می افتد؟ خیلی واضح است که این قطره ی آب به دلیل دارا بودن یون های ⁺H و ^–O مانع از انتقال جریان از باتری به لامپ می شود و لامپ هرگز روشن نخواهد شد.

اتصال کوتاه در مدار الکتریکی بر اثر آب خوردگی

در اصل با قرار گرفتن آب در مسیر جریان خروجی از باتری، مسیری با مقاومت کمتر در اختیار جریان است که از آن بگذرد و و خود را به پایانه ی منفی باتری برساند. این فرآیند طبیعی بر اساس یکی از قوانین الکترونیک است که در آن عنوان می شود، جریان همواره از مسیری می گذرد که مقاومت آن کمتر است. واضح است که با انتخاب مسیر با مقاومت کمتر، جریان هیچ گاه از لامپ عبور نخواهد کرد.

حال مادربورد یک گوشی را تصور کنید که سرشار از مدارهای پیچیده و قطعات الکترونیکی است و ببینید آب می تواند چه بلایی سر این بورد و قطعات بیاورد.  در واقع سقوط گوشی شما به درون آب می تواند سرآغاز هزاران اتصال کوتاه روی بورد گوشی باشد. صدمه آب خوردگی گوشی ها بسیار زیاد و غیرقابل پیش بینی است.  در واقع با گذشت زمان و تاثیر یون ها، کاتیون ها و آنیون های درون آب روی بورد و مسیرهای بورد، خرابی ها آشکار می شوند.

 حال می توانید دلیل آن همه تاکید برای خاموش کردن گوشی آب خورده را بفهمید. خوب بهتر است نگاهی به اثرات دیگر آب خوردگی گوشی های موبایل بیندازیم. همانطور که بالاتر هم دیدید، سقوط قطرات آب روی برد روشن باعث می شود با شارژ کشیدن باتری، انتقال جریان روی مدار ادامه یابد و کار بدتر و بدتر شود. برای این که عمق فاجعه را متوجه شوید سعی کنید پایانه ی مثبت و منفی یک باتری را به یکدیگر متصل کنید.  در این حالت باتری شروع به داغ شدن می کند تا کاملا دشارژ شود و پس از دشارژ شدن، دیگر شارژ نخواهد شد! در واقع خرابی باتری در گوشی های آب خورده یکی از شایع ترین پیامدهای آب خوردگی گوشی ها است که کاربران را نیازمند به خرید باتری اصلی گوشی موبایل می کند. دیگر ماژول های گوشی هم از تماس با آب دچار مشکل می شوند که از آن جمله می توان به پورت های شارژ، کابل های فلکس و دکمه های مکانیکی گوشی همانند دکمه پاور، دکمه ولوم، دکمه هوم و … اشاره کرد.

•  مشکل دومی که برای گوشی آب خورده پیش می آید، گم شدن مسیرها روی مادربورد است. در واقع پس از آب خوردگی گوشی، دیگر قادر به پیدا کردن مسیر درست روی بورد نخواهید بود. آب پس از ورود به بورد، شروع به تبخیر شدن می کند و بدنه گوشی هم خشک می شود. آن چیزی که پس از یک روز از سقوط گوشی به درون آب دیده می شود، یک گوشی خشک است که اگر بخواهیم می توانیم آن را روشن کنیم؛ اما حقیقت در پس این ماجرا پنهان است. پس از آب خوردگی گوشی،  تمام اتفاقات بد درون بورد گوشی به وقوع می پیوندند و به همین دلیل هم می گوییم از روشن کردن و زدن گوشی آب خورده به شارژر اکیدا خودداری کنید و آن را خیلی سریع به مراکز تعمیرات موبایل بفرستید.  همواره قطرات ریزی از آب نفوذ کرده به بورد روی آن باقی می ماند و یا با روشن شدن بورد و ایجاد حرارات شروع به تبخیر و نشستن روی دیگر بلوک های مادربورد می کند. شستن بورد آب خورده هم برای پاکسازی مادربورد از قطرات و بخارات باقی مانده روی آن صورت می گیرد. یکی از مهم ترین مکان های آسیب پذیر  در آب خوردگی روی بورد گوشی ها کانکتور سنسورهای گوشی همانند کانکتور سنسور مجاورت است.

آن چه صاحبان گوشی های آب خورده بایستی بدانند و انجام دهند.

موبایلی که به هر دلیلی خیس و به اصطلاح آب خورده شده ولی هنوز روشن است و کار می کند، مانند بیماری است که در دوران نهفته ی بیماری خود به سر می برد و هر لحظه باید منتظر بروز علایم خرابی روی آن باشید. سطح و عمق خرابی در گوشی های آب خورده می تواند از کم تا بسیار زیاد متنوع باشد؛ اما در کل باید بدانید که برای نجات یک گوشی آب خورده تنها 2 یا 3 روز فرصت دارید و باید گوشی را در اسرع وقت به مراکز تعمیرات موبایل بفرستید.  شما به عنوان صاحب گوشی می توانید نقش بسیار مهمی در تعمیرپذیری گوشی آب خورده خود بازی کنید.  در ادامه لیستی از بایدها و نبایدها در مورد گوشی آب خورده را خواهید دید.

گوشی آب خورده را فورا و بدون معطلی خاموش کنید.

اکتریسیته و آب دشمن یکدیگر هستند. به محض آن که گوشی درون آب افتاد، آن را از آب بیرون آورید و بلافاصله خاموشش کنید و به هیچ عنوان سعی نکنید که آن را دستکاری کنید. آب می تواند به  گوشی صدمه بزند و در صورتی که گوشی روشن باشد میزان و عمق این صدمه بسیار بیشتر خواهد شد. پس اولین قدم این است که گوشی را خاموش کنید و سعی کنید با استفاده از یک وسیله ی مکنده آب درون گوشی را خارج کنید. استفاده از سشوار برای خشک کردن گوشی کار بسیار اشتباهی است. سشوار به دو دلیل به گوشی شما صدمه ی بیشتری وارد می کند: اول اینکه به دلیل دمندگی آب را به نقاطی روی بورد گوشی که خشک مانده است، می رساند و میزان آسیب را بسیار بیشتر از قبل می کند.  برای مثال فرض کنید که پس از افتادن گوشی به درون آب و بیرون آوردن آن، آب تنها در بلوک وای فای و یا کپسول گوشی باقی مانده باشد و تنها باعث صدمه به این بخش گوشی شود؛ اما شما با گرفتن سشوار این آب را به دیگر بلوک های نزدیک به آی سی های مهم و اصلی گوشی می رسانید و صدمه به گوشی چندین برابر خواهد شد. دلیل دوم این که با گرفتن باد گرم سشوار به پشت گوشی برای طولانی مدت، مادربورد و قطعات الکترونیکی گوشی دچار آسیب های جدی خواهند شد.

 گوشی آب خورده را به هیچ عنوان به شارژ نزنید!

یکی از بزرگ ترین اشتباهاتی که کاربران تلفن های همراه هنگام آب خوردگی گوشی انجام می دهند اتصال گوشی به شارژر است.  به هیچ عنوان نباید گوشی آب خورده را به شارژر متصل کنید؛ چرا که پس از آب خوردگی،  گوشی به دلیل اتصالی دِشارژ می شود. با اتصال گوشی به شارژر جریان وارد دستگاه می شود و این جریان بلاخره در جایی روی مسیر صفر می شود و  در این صورت آسیب دیدن مدار اصلی گوشی حتمی خواهد بود و همین دلیل کافی است که گوشی خاموش شود! به همین دلیل در بسیاری از مراجعات به مرکز تعمیراتی کوک موبایل می بینیم که گوشی به دلیل آب خوردگی خاموش نشده است و دلیل اصلی خاموش شدن گوشی، شارژ شدن آن پس از آب خوردگی است. دلیل این موضوع هم این است که اتصال گوشی به شارژر باعث ایجاد حرارت (نوعی از مقاومت به صورت طبیعی در تمامی مواد وجود دارد که تحت عنوان مقاومت حرارتی شناخته می شود) در قطعات روی بورد می شود و این حرارت مخصوصا در اطراف سلف ها باعث تبخیر شدن رطوبت نفوذی به درون بورد می شود. همین بخارات بار دیگر توسط دیگر قطعات بورد جذب می شود و از جایی به جای دیگر بورد منتقل می شود چرا که راه فراری ندارد. به دلیل آن که تولید حرارت در مسیر اصلی روی بورد بیشتر است، تبخیر و بازجذب رطوبت در این مسیر بیشتر از سایر مسیرهای روی مادربورد گوشی است و احتمال صدمه به قطعات روی مسیر اصلی حتمی می شود.

تعمیر گوشی آب خورده

 شما با اتصال گوشی آب خورده به شارژر، تعداد قطعات درگیر را افزایش داده و در نهایت باعث خاموشی گوشیتان می شوید. مسیر اصلی در گوشی هر قطعه ای روی بورد است که به پایانه ی مثبت کانکتور باتری متصل باشد، چرا که خروج جریان برای شارش در مدار،  از این پایانه ی باتری صورت می گیرد.

گوشی را با هوای فشرده خشک کنید.

نکته ی بسیار مهمی که در مورد گوشی های آب خورده وجود دارد، این است که هر لحظه که از آب خوردن گوشی بگذرد، بخش جدیدی از گوشی و مادر بورد آن دچار مشکل می شود. می توانید گوشی خود را با استفاده از یک وسیله ی کشنده ی هوا مثل جاروبرقی خشک کنید.  سعی کنید که جاروبرقی را به سمت سوراخ های گوشی مثل محل سیم کارت، جک هدفون و سوکت شارژ آن بگیرید.  این کار را برای طولانی مدت ادامه ندهید؛ چرا که ممکن است باعث کنده شدن اجزای روی بورد شوید و از این طریق به گوشی صدمه بزنید. اگر باتری گوشی قابل جداشدن است، آن را بیرون بیاورید و با استفاده از جاروبرقی رطوبت گوشی را بکشید.

گوشی را درون کیسه برنج قرار دهید.

یکی از دلایلی که ممکن است گوشی آب خورده کار نکند، دِشارژ شدن کلی باتری به دلیل اتصال کوتاه های متعدد روی مسیرهای مادربورد و جلوگیری از دشارژ شدن مجدد آن است. به همین دلیل است که می گوییم گوشی آب خورده را درون برنج خشک بگذارید؛ چرا که برنج خشک رطوبت را به خود جذب می کند.  گوشی خود را درون برنج بگذارید و بعد از یک روز آن را خارج کنید. می توانید گوشی را درون ماده سیلیکونی که در محلی گرم قرار داده شده است،  نیز بگذارید  تا رطوبت آن کشیده شود.

قدرت جذب بالای رطوبت برنج است. برنج حتی می تواند از هوای اطرافش رطوبت را جذب کند! با قرار دادن گوشی خود درون مخزنی از برنج،  می توانید رطوبت باقی مانده در اجزای الکترونیکی و برد گوشی آب خورده را از بین برده و فرآیند خشک شدن گوشی را تسریع کنید.

تعمیر گوشی آب خورده

بهترین محل برای قرار دادن کیسه برنج و یا ماده سیلیکون بالای یخچال و یا فریزر است؛ چرا که هوای گرم به دلیل سبک تر بودن به سمت بالای آشپرخانه حرکت می کند و بالای فریزر به همین دلیل گرم تر از بقیه مکان های آشپزخانه است.

گوشی را درون فریزر قرار دهید.

پس از خارج کردن گوشی از درون کیسه ی برنج باید آن را درون فریزر قرار دهید. اول از همه مطمئن شوید که باتری گوشی را خارج کرده باشید. این مورد تنها در مورد گوشی هایی که باتری قابل جابه جایی دارند، کارگر است. گوشی را برای 30 دقیقه درون فریزر قرار دهید و سپس از آن خارج سازید. به طور کلی مولفه های الکترونیکی زمانی که سرد شوند بهتر کار می کنند اما صفحه نمایش در این مورد استثنا است و برای اینکه ال سی دی موبایلتان آسیب نبیند گوشی را داخل نایلون گذاشته و سپس آنرا داخل فریزر بگذارید.  منطقی که پشت این کار نهفته است،  این است که آب نفوذ کرده در بورد، یخ می زند و همین هم باعث می شود که گوشی درست کار کند. باید دقت کنید که بهترین کار این است که پس از خاموش کردن گوشی و طی کردن این مراحل گوشی را به تعمیرات موبایل بسپارید؛ چرا که اولا زمانی که برای تعمیرپذیری گوشی در اختیار دارید، بسیار اندک است و دوما روش های تعمیرات گوشی های آب خورده ترفندها و ظرافت های خاص خود را دارد که تنها افراد ماهر و مجرب از پس آن برخواهند آمد و در صورت عدم توجه به آنها ممکن است گوشی برای همیشه خاموش شود. در ادامه می خواهیم برخی تعاریف و صفر تا صد آن چه را که واحد تعمیرات سخت افزار روی گوشی های آب خورده انجام می دهند؛ به شما بگوییم. با کوک موبایل همراه باشید.

اجزای گوشی را از هم باز کنید

منظور ما از جمله ی بالایی این نیست که تمام اجزای گوشی را از هم باز کنید و ناگهان با یک سری پیچ و مهره و برد جدا شده ی گوشی مواجه شوید! شما تنها باید اقدام به جداسازی هر چیزی کنید که توسط کاربر قابلیت جدا شدن دارد.اگر قاب گوشی قابل جدا شدن است آن را خارج سازید. اگر باتری گوشی قابلیت جا به جا شدن و تعویض دارد، آن را بیرون بیاورید. سیم کارت ها و کارت حافظه ی جانبی را خارج سازید. و گوشی آب خورده و تمام این قطعات را روی حوله ی کاغدی قرار دهید.

اگر خودتان تعمیر کار موبایل هستید و از قواعد گارانتی گوشی و … اطلاع دارید، می توانید با استفاده از تجهیراتی که در اختیار دارید تمام اجزای گوشی را از هم جدا کنید.با این کار می توانید هر یک از اجزای گوشی را به صورت جداگانه و سریعتر خشک کنید. اگر از کاری که می کنید مطمئن نیستید بهتر است دست نگه دارید، چون ممکن است به جای کمک به سالم ماندن گوشی آب خورده، ضربات جبران ناپذیری را بر آن وارد سازید.

سعی کنید که اجزای خارج شده ی گوشی را با استفاده از حوله کاغذی خشک نمایید

اولین کاری که باید انجام دهید، خشک کردن قطعات خارجی جدا شده از گوشی است.برای خشک کردن این قطعات و نیز محل قرار گرفتن این قطعات روی گوشی از حوله ی کاغذی نرم استفاده کنید.فقط به یاد داشته باشید که گوشی را  بیشتر از حد دستکاری نکنید. با استفاده از حوله ی کاغذی و در حالی که گوشی را روی سطح مسطح بدون حرکت قرار داده اید، اقدام به خشک کردن تمام نقاط خارجی و قابل دیدن گوشی آب خورده کنید.

گوشی آب خورده: آن چه ما در کوک موبایل روی گوشی های آب خورده انجام می دهیم.

از منظر تعمیرات موبایل، دو نوع آسیب در اثر آب خوردگی گوشی حادث می شود که عبارتند از:

• آب خوردگی مدار اصلی:  اولین آنها آب خوردگی مدار اصلی گوشی است که در آن کل لاجیک بورد گوشی تحت الشعاع آب و یون های آن قرار می گیرد. این نوع آب خوردگی گوشی،  باعث خاموشی آنی و یا آتی تلفن همراه می شود.
• آب خوردگی موضعی: در این نوع آب خوردگی مداری که به VCC Main متصل است(مسیر اصلی)، دچار آسیب نمی شود. این نوع از آب خوردگی باعث خاموشی گوشی نخواهد شد و تنها بلوک های درگیر را دچار مشکل خواهد کرد. برای مثال بلوک بلوتوث از کار می افتد و یا بلوک دوربین دچار مشکل می شود.

به طور کلی گوشی های آب خورده ای که به دست تعمیرکاران سخت افزار می رسند، با استفاده از این گام ها و ترفندها تعمیر می شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی با نحوه تعمیر گوشی آب خورده، می توانید پست تعمیر گوشی آب خورده آیفون 12 پرو مکس ما را ببینید.

گام اول: تعیین زمانی که از آب خوردگی گوشی می گذرد؟

خیلی مهم است که تعمیرکار بداند چه مدتی است که از آب خوردگی گوشی گذشته است؟  اگر مدت زمان زیادی از آب خوردگی گوشی می گذرد و آی سی های گوشی چسبی نیستند،  با احتمال  بهتری می توان در مورد درست شدن گوشی مطمئن بود؛  چرا که با احتمال بالایی می توان آی سی هایی را که پایه های آن روی بورد دچار خوردگی و یا سولفاته شده اند، تعویض کرد. برای مثال در صورت آب خوردگی گوشی N95 نوکیا که آی سی چسبی ندارد، حتی اگر ماه ها از آب خوردگی گذشته باشد می توان آن را به راحتی تعمیر کرد. در این حالت به دلیل راحتی در بلند کردن و تعویض آی سی ها، عیب یابی مسیرهای اتصال کوتاه شده و  تعویض قطعات بورد در هر دو طرف آن آسان است. از همین رو آب خوردگی در این مدل از گوشی ها به راحتی قابل تعمیر است.  در مورد گوشی های با آی سی چسبی مشکل سختی تعویض آی سی وجود دارد، اما همانطور که بالاتر هم گفتیم روند خراب شدن گوشی به دلیل  عایق بودن پایه های آی سی کمی کندتر است. چسبی بودن آی سی های یک گوشی یک شمشیر دولبه است به این معنی که به دلیل چسبی بودن آی سی زمان تاثیر آب روی خرابی بورد طولانی تر می شود و به همین دلیل کاربر شروع به استفاده عادی از گوشی می کند و رفته رفته آی سی ها و قطعات روی بورد (خازن، مقاومت، سلف و …) شروع به سولفاته شدن می کند و کلیه مسیرهای روی بورد از بین می رود و یا اتصال کوتاه می شوند. در این حالت گوشی دچار یک مرگ تدریجی خواهد شد و پس از خاموش شدن امیدی به درست شدن آن نخواهد بود. علت این مساله هم این است که در گوشی های با آی سی چسبی نمی توان پایه های آی سی را به راحتی بلند کرد و زیر آنها را شست و رطوبت نفوذ کرده به بورد، رفته رفته قطعات را از بین خواهد بورد. به طور کلی تعمیرات آب خوردگی گوشی در تلفن های همراه با آی سی چسبی سخت تر از غیرچسبی ها است چرا که هیت گرفتن روی بوردی که آی سی های آن چسبی است باعث بیرون زدن قلع از زیر آی سی ها می شود . از طرفی دیگر حرارتی که برای جداسازی آی سی روی آن گرفته می شود باعث صدمه به ساختار بورد خواهد شد. مساله ی دیگر که در مورد تعمیر گوشی های اب خورده با آی سی چسبی وجود دارد این است که برداشتن آی سی ها برای تعویض به دلیل چسب داشتن پایه ها سخت و ریسکی است.

مدت زمانی که می توانید گوشی آب خورده را به مرکز تعمیرات موبایل برسانید تا قابلیت تعمیرپذیری داشته باشند، بسیار متفاوت است و بسته به مدل گوشی، نوع آبی که به گوشی صدمه زده است و رفتاری که با گوشی پس از آب خوردگی انجام داده اید متغیر خواهد بود. به طور کلی پس از آب خوردگی گوشی دو تا سه روز برای رساندن آن به مرکز تعمیرات موبایل فرصت خواهید داشت. حتما این نکته را در نظر داشته باشید که حتی ممکن است با مراجعه به مراکز تعمیرات، مشکل گوشی شما بنابر دلایل گوناگون به خوبی حل نشود و ملزوم به خرید گوشی موبایل دیگری شوید.

گام دوم: بررسی سنسورهای آب خوردگی گوشی

تمام گوشی های موبایل سنسورهایی دارند که برای تشخیص آب خوردگی روی آنها تعبیه شده است. هدف این سنسورها مشخص کردن این حقیقت است که آیا آب وارد شده به گوشی با لاجیک بورد آن تماس پیدا کرده است یا خیر؟  سنسورهای تشخیص آب خوردگی در بیشتر گوشی ها شبیه به هم هستند با این حال می توانید در شکل زیر سنسور آب خوردگی گوشی iPhone 6  از خانواده ی اپل را مشاهده کنید. سنسورهای تشخیص آب خوردگی در گوشی های آیفون پدهای چسبی کوچکی به رنگ سفید هستند که به محض آن که سطح رطوبت نفوذی به درون گوشی زیاد و ریسک خرابی بورد در سطح خطرناکی باشد، به رنگ قرمز و یا صورتی در می آید. این سنسورها به متخصصان تعمیرات موبایل کمک می کند که سطح آب خوردگی گوشی را متوجه شوند. در شکل زیر می توانید سنسور آب خوردگی بالای مادربورد آیفون 6 را ببینید. در تصویر اول رنگ سنسور به کلی قرمز شده است و نشان از آب خوردگی شدید گوشی است و اما در تصویر دوم رنگ سنسور سفید است و به این معنی است که گوشی آب خوردگی ندارد.

تعمیر گوشی آب خورده

 آیفون 6 دارای 3 شاخص آب خوردگی است. یکی از این شاخص ها درون خشاب سیم قرار گرفته است، دیگری روی لاجیک بورد گوشی و سومی هم در پشت صفحه ال سی دی است. دو تا سنسور آخری را تنها زمانی می توانید ببینید که قطعات گوشی را از هم جدا کرده باشید و اصطلاحا گوشی باز شده باشد. سنسورهای داخلی تشخیص آب خوردگی گوشی، روی لاجیک بورد گوشی هستند و اگر رنگ آنها به قرمز و یا صورتی تغییر رنگ داده باشد، می توانیم بفهمیم که مدت زیادی از آب خوردگی گوشی می گذرد. روش دیگر برای فهم آب خوردگی گوشی دیدن بورد زیر لوپ و تشخیص محل های سولفاته شدن بورد است.

گام دوم: تخمین مقدار یون های آبی که باعث صدمه به گوشی شده است!

در مرحله ی بعدی از مشتری علت آب خوردگی و نوع آبی را که گوشی با آن صدمه دیده است، سوال می کنیم تا ببینیم میزان یون موجود در آب به چه اندازه بوده است؟ از روی پاسخ مشتری می توان زمان تخمینی آشکار شدن صدمه روی گوشی و بورد آن را حدس زد. آب دریا به دلیل دارا بودن املاح و یون های بیشتر در مدت کوتاه تر صدمه ی بیشتری به گوشی وارد می سازد، این در حالی است آب لوله کشی شهر چنین صدمه ای را به گوشی وارد نخواهد ساخت. تعمیرکاران حرفه ای از پذیرفتن گوشی هایی که در آب دریا سقوط کرده اند و  مدت زیادی از آب خوردگی آنها می گذرد، اجتناب می کنند چرا که ریسک خاموشی گوشی در این حالت بسیار بالا است و اگر هم بتوان گوشی را درست کرد، پس از مدتی پایه های دیگر سولفاته و خورده می شود و کاربر بازهم با مشکل مواجه خواهد شد. تنها در صورتی گوشی آب خورده با آب دریا را برای تعمیرات می پذیریم که قرار باشد از آن اطلاعات استخراج شود.

گام سوم: تعیین محل آسیب دیده روی بورد

در واحد سخت افزار کوک موبایل، پس از دریافت گوشی آب خورده، آن را باز می کنند و با دقت بورد را بررسی می کنند تا ببینند کدام مسیرها و قطعات روی بورد سولفاته شده اند. تمامی گوشی های آب خورده بورد سولفاته شده دارند، مگر آن که گوشی تا دو روز پس از آب خوردگی برای تعمیرات آورده شود. پس از گذشت 2 الی سه روز از آب خوردگی گوشی، حتی اگر آن را درون برنج و فریزر هم قرار داده باشید، بوردتان سولفاته خواهد شد. همانطور که در شکل مشاهده می کنید،  سولفاته شدن بورد و قطعات آن به صورت ظهور المان های کپک مانند روی بورد است.

بورد سولفاته شده

تمامی قطعات سولفاته شده روی بورد گوشی، مستعد خرابی هستند و باید برای جلوگیری از آسیب های بعدی با روش هایی خاص شسته شوند.

گام چهارم: شستن بورد با تینر فوری و یا بنزین و مسواک زبر

پس از تعیین محل آسیب دیده با آب، باید بخش سولفاته شده را با استفاده از بنزین ترجیحا سوپر و یا با تینر فوری بیات 10000 و 20000  شست. تینر فوری بیات به دلیل درصد خلوص مناسب استون و سرعت بالای تبخیر بهترین گزینه برای شستن بورد سولفاته است.یکی از نشانه های تینر مرغوب برای شستن بورد آن است که با ریختن آن روی دست، دست سرد شود و تینر به سرعت تبخیر شود و از طرفی هم ترکیبات ساخت آن طوری باشد که خیلی بو نداشته باشد.

مسواکی که برای شستن بورد استفاده می کنید باید دندانه های زبر داشته باشد تا تمام سولفات روی بورد را جدا کند. برای این منظور از برس های تمیز کردن اجاق های گاز استفاده نکنید و تنها برس های مسواک های عادی را کمی کوتاه کنید تا زبری آن مناسب شود.

تعمیر-گوشی-آب-خورده

پس از شستن بورد، دوباره جریان کشی گوشی را تست می کنیم تا ببینیم آیا کارکرد ماژول درگیر تصحیح شده است یا خیر؟ اگر مشکل بر طرف شده باشد که فبها المراد و در غیر اینصورت به گام بعدی می رویم.

گام پنجم: شستن بورد با مایع اولتراسونیک

با استفاده از تست ارتعاش در دستگاه و با مایع اولترا سونیک می توان آی سی ها و قطعات با اتصالات شل (Loose Connection) را تشخیص داد و سولفاته های زیر آی سی ها را شست.  سولفاته های روی برد را می توان با استفاده از لوپ دید و گاهی هم با چشم غیرمسلح دیده می شوند.  بعد از خارج کردن بورد از داخل دستگاه و شستن با اولتراسونیک می بایست آن را با استفاده از پمپ باد و فشارهوا خشک کرد.

هشدار: نکته ی بسیار مهمی که در مورد شستن بورد با استفاده از مایع اولتراسونیک وجود دارد این است که نباید مدت زمانی که از آب خوردگی گوشی می گذرد، طولانی باشد. در صورتی که مدت زمان زیادی از آب خوردگی گوشی می گذرد، اقدام به شستن بورد با اولتراسونیک نکنید؛ چرا که در این صورت بسیاری از قطعات با اتصال شلِ روی بورد که شامل خازن، مقاومت و سلف است داخل مایع ریخته می شوند و صدمه جبران ناپذیر به بورد وارد می شود. خوب است بدانید که بازنصب خازن، مقاومت وسلف روی بورد کاری بسیار سخت و دشوار است. در بسیاری موارد دیده شده است که گوشی سالم پس از شسته شدن با مایع اولتراسونیک، خاموش شده و دیگر هم درست نشده است. در نتیجه قبل از شستن بورد با مایع اولتراسونیک از اینکه مدت کمی از آب خوردگی گوشی می گذرد اطمینان حاصل نمایید. در ادامه راهکارهایی را برای فهم زمانی که از آب خوردگی گوشی گذشته است ارائه خواهیم داد. اگر مشتری برای تعمیر گوشی به شما مراجعه کرد و گفت که زمان زیادی از آب خوردگی گذشته است، حتما به او ریسک خاموشی بدهید.

هشدار: نکته مهم دیگر که باید هنگام شستن بورد با اولتراسونیک با آن دقت شود این است که اگر مولفه ای مانند دوربین و یا میکروفون روی بورد گوشی است باید قبل از شستن بورد آن را خارج سازید چرا که این مایع می تواند به این مولفه ها آسیب جدی وارد سازد.  به طور کلی قبل از شستن بورد گوشی با مایع اولتراسونیک، باید تمامی قطعات حساس به رطوبت از جمله ال سی دی لحیمی و … خارج شود.

گام ششم: خارج کردن قطعات آسیب دیده از مدار

در این مرحله هر کدام از قطعاتی که حدس زده می شود دچار آسیب شدید شده است، از مدار خارج می شود.  شدت آسیب به هر قطعه بر اثر آب خوردگی را می توان از روی حجم سولفات اطراف قطعه متوجه شد. البته بسیاری از تعمیرکاران تازه کار نسبت به نکته های پنهان در عیب یابی قطعات آگاهی ندارند. یکی از مهم ترین نکاتی که در این زمینه وجود دارد شناسایی بلوک درگیر است.  اگر تعمیرکاران ببینند که در یک بلوک تعداد زیادی از خازن ها و مقاومت ها اتصال کوتاه شده اند (این کار را می توان با استفاده از آزمایش تست بازر در مولتی متر که در ادامه ی همین بخش می آید، انجام داد) باید به خراب بودن آی سی آن بلوک شک کنند. این در صورتی است که اگر تنها یک یا دو قطعه در مدار اتصال کوتاه شده باشد، احتمال خرابی همان قطعات بالا است.  اگر پس از تست قطعات با مولتی متر دیدید که تعداد قطعات درگیر بسیار زیاد هستند، تک به تک قطعات را برندارید و ابتدا آی سی ای که آن بلوک را پاور می کند، تعویض کنید. قبلا هم گفتیم که تعویض قطعات روی بورد کار سخت و زمان بری است.

ترفند تعمیراتی: ، اگر گوشی که لایت ندارد برای تخلیه اطلاعات آورده شود، می توانید با تاباندن نور به زیر ال سی دی برای آن بک لایت مصنوعی ایجاد کنید تا کار بکاپ گیری را به انجام برسانید. در گوشی هایی که صفحه نمایش های AMOLED دارند و بک لایت ندارند، این ترفند کاربرد ندارد.

• روش تست خازن مقاومت در عیب یابی قطعات روی بورد: در مورد خازن های SMD روی بورد، یک طرف این قطعه باید به پایانه ی + متصل باشد و یک طرف هم به بدنه راه بدهد و از طرفی دو سر قطعه نباید به هم راه بدهد. برای تست این موضوع می توانید از تست بوق(تست بازر و یا همان تست دیود) مولتی متر استفاده کنید به این ترتیب که ابتدا سلکتور مولتی متر را روی نماد دیود  و یا علامت وای فای خوابیده قرار می دهیم و سپس با زدن پراب های مولتی متر به دو سر قطعات می بینیم که هر دو سری که با اتصال پراب های مولتی متر صدای بوق ایجاد کردند یعنی به هم راه می دهند (اتصال کوتاه شده اند).
• 

  سلکتورهای تست بازر روی مولتی متر

  اگر پس از تست خازن با مولتی متر شرایط گفته شده صادق نبود، خازن درگیر است و کاندیدای تعویض خواهد بود. البته برخی از خازن ها در موبایل ها هستند که جهت قرار گرفتن آنها در مدار مهم است و سر مثبت و منفی آنها از یکدیگر تفکیک شده است . برای تست این نوع از خازن ها ابتدا بایستی به نقشه شماتیک مدار آنها مراجعه کنید تا بدانید کدام سر خازن باید به بدنه راه بدهد؟ برای مثال در برخی موبایل های سامسونگ خازن استفاده شده در مدار شارژ از این نوع است.

نکته:  به صورت خلاصه می توان گفت که در تست خازن با استفاده از مولتی متر یکی از پراب ها را روی بدنه نگه می داریم و دیگری را به ترتیب به دو سر خازن می زنیم،  اگر قطعه به صورت درست در مسیر قرار گرفته و نسوخته باشد باید تنها یک سر آن راه بدهد و مولتی متر تنها یک بار بوق بزند و از طرفی دو سر قطعه هم به هم راه ندهند (مولتی متر بوق نزند) در غیر این صورت در اتصال قطعه به بورد مشکل وجود دارد.

• روش تست مقاومت با استفاده از تست بوق مولتی متر:  در این تست هم ابتدا یک سر پراب را روی بدنه نگاه می داریم و سر دیگر پراب مولتی متر را به ترتیب به دو سر مقاومت می زنیم، در صورتی که مقاومت به درستی در مدار قرار گرفته باشد باید دو سر آن به هم راه بدهد (مولتی متر بوق بزند) و به بدنه راه نمی دهد.  اگر دقت کرده باشید تست بازر مقاومت و خازن دقیقا برعکس یکدیگر هستند.

گام هفتم: جریان و اهم گیری تمامی بلوک ها برای تشخیص خرابی

  اگر پس از بررسی قطعات سولفاته شده و تعویض آنها مشکل گوشی حل نشد، باید تک به تک بلوک های گوشی را با شروع از VCC main (پایانه ی  مثبت کانکتور باتری) با استفاده از مولتی متر ولتاژ گیری و اهم گیری کنیم تا بلوک درگیر مشخص شود و عملیات تعمیر را روی آن بلوک آغاز کنیم. این کار یکی از دشوارترین تست و عیب یابی ها در تعمیرات موبایل است که بحث بسیار مفصلی است و در آینده به آن خواهیم پرداخت.

خلاصه اینکه

یکی از مهم ترین و جدی ترین آسیب ها به گوشی های هوشمند مربوط به آب خوردگی گوشی ها است. آب خوردگی گوشی اولا باعث ایجاد اتصال کوتاه روی مسیرهای مادربورد و خاموشی آن می شود و دوما باعث از بین رفتن مسیرها روی بورد خواهد شد. گوشی آب خورده را به هیچ عنوان نباید روشن کرد و یا به شارژر متصل نمود؛ چرا که با این کار شدت صدمه چندین برابر خواهد شد. تنها برخی روش های ارائه شده در این مقاله را می توانید تا زمان رساندن گوشی به مراکز تعمیرات موبایل به کار ببندید.تعمیر گوشی های آب خورده در دسته ی تعمیرات فوری کوک موبایل قرار می گیرد و مهم ترین کارهایی که برای تعمیر گوشی های آب خورده در مرکز تعمیرات تخصصی کوک موبایل صورت می گیرد عبارت است از باز کردن گوشی و شستن برد برای پاکسازی آن از قطرات و بخارات آب و نیز سولفات های ناشی از آب خوردگی و عیب یابی قطعات مکانیکی و الکترونیکی و بلوک های درگیر در گوشی.  عیب یابی و تعمیر گوشی های آب خورده یکی از پیچیده ترین نوع تعمیرات موبایل است که به تبحر و تجربه ی بالایی در این زمینه نیاز دارد. مطالب بیشتر در مورد روش های نگهداری از آیفون و آیپدهایتان را می توانید در پست ” آموزش نگهداری و استفاده از آیفون” بخوانید.

سوالات متداول تعمیر گوشی آب خورده

1- چگونه گوشی آب خورده را خشک کنم؟

گوشی آب خورده و باتری آن را با استفاده از یک حوله کاغذی، خشک کنید. پس از خشک کردن، تلفن و باتری را به مدت 48 تا 72 ساعت در یک کیسه برنج خشک غوطه ور کنید و یا آن را لای بسته های کوچک ژل سیلیکا قرار دهید طوریکه تمام گوشی با ژل سیلیکا پوشانده شود و رطوبت باقی مانده در گوشی را به خود جذب کند.

2- در صورت آب خوردگی گوشی، چه کاری باید انجام بدهم؟

اگر تلفن شما خیس شد چه کاری باید انجام دهید؟

• بلافاصله آن را از آب خارج کنید.
• گوشی را خاموش کنید.
• باتری را خارج کنید (در صورت امکان)
• کارت های سیم و حافظه و سایر لوازم جانبی را از آن خارج کنید.
• آن را درون یک کیسه برنج و یا مواد جاذب الرطوبه قرار دهید.
• گوشی را روشن نکنید و هرچه سریعتر اقدام به تعمیر آن کنید.

3- نشانه های آسیب ناشی از آب خوردگی گوشی چیست؟

علائم آسیب ناشی از آب خوردگی گوشی های اندروید معمولا در پشت باتری مشاهده می شود. باتری را چک کنید و یک پچ سفید کوچک با الگوی مایل به قرمز و یا یک پچ صورتی رنگ بر روی آن را پیدا کنید. اگر پج تلفن شما هنوز هم سفید رنگ و با الگوی مایل به قرمز است، هیچ آسیبی ناشی از از آب خوردگی به آن وارد نشده است. این نکته را نیز در نظر داشته باشید که امکان برداشتن باتری توسط کاربر در همه تلفن های اندرویدی وجود ندارد (گوشی های اندرویدی جدید مجهز به باتری های غیر قابل تعویض هستند).

4-چگونه آب و رطوبت را پورت شارژر گوشی خود خارج کنم؟

به طور طبیعی آب در حدود 1 تا 2 ساعت از پورت شارژ تبخیر می شود. اگر مایعی به غیر از آب شیرین وارد پورت شارژ شود، باید ابتدا با دستمال کمی خیس پورت شارژ را تمیز کنید تا ناخالصی ها خارج شود سپس آن را کاملاً خشک کنید و بگذارید آب داخل پورت تبخیر شود.

5- آیا اگر گوشی آب خورده باشد می توانم آن را تعمیر کنم؟

در صورتی که پس از خشک کردن رطوبت و خشک کردن کامل آن بوسیله روش های رایج (مانند قرار دادن در کیسه برنج) گوشی روشن نمی شود، گوشی آب خورده خود را به تعمیرگاه معتبر ببرید. این کار هر چند که با صرف هزینه همراه است اما چاره ای نیست. کارشناسان تعمیر ما این مشکل را به صورت تخصصی رفع خواهند کرد.

6- اگر آیفون من در آب افتاد چه کاری باید انجام دهم؟

فوراً آن را خاموش کنید. آیفون را از محافظ خود خارج کنید تا مطمئن شوید که بدنه کاملاً خشک است.

آب داخل پورت و سوراخ های دیگر مثل جک هدفون و شکاف سیم کارت را خارج کنید.

سیم کارت خود را بردارید.

با استفاده از روش های معمول خشک کردن (مانند قرار دادن در کیسه برنج و استفاده از ژل سیلیکا) آیفون را خشک کنید و سپس اقدام به تعمیر گوشی خود کنید.

7- چه مدت طول می کشد تا آیفون آب خورده خشک شود؟

48 ساعت

استفاده از بسته های ژل سیلیکا برای خشک کردن آیفون آب خورده نسبت به قرار دادن آن در کیسه برنج به مراتب موثرتر و تمیزتر است. آیفون آب خورده خود را خشک کنید و به مدت حداقل 48 ساعت لای بسته ژل قرار بدهید تا کاملاً خشک شود.

8- آیا آیفون می تواند در برابر آسیب ناشی از آب خوردگی دوام بیاورد؟

از آیفون 7 به بعد، تمام آیفون های جدید دارای استاندارد IP67 با حداقل مقاومت در برابر آب ساخته شدهع اند. طبق این استاندارد، آیفون باید هنگام افتادن در آب در عمق یک متری به مدت 30 دقیقه، دوام بیاورد و آسیب نبیند.آیفون های XS و XS Max از استاندارد IP68 پشتیبانی می کنند و تا عمق دو متر و به مدت 30 دقیقه در برابر نفوذ آب مقاوم هستند و ضد آب نیستند.

9- از کجا بدانم آیفون آب خورده من آسیب دیده است؟

می توانید با جدا کردن سینی سیم و جستجوی رنگ قرمز در داخل شکاف سیم کارت ، بگویید که آیا آیفون شما آسیب آب دیده است یا خیر. اگر قرمز باشد، این بدان معناست که شاخص تماس با مایع (LCI) فعال شده است و آسیب ناشی از آب خوردگی حتمی است. اگر آسیب ندیده باشد، این شاخص باید به رنگ سفید یا نقره ای دیده شود.

10- چگونه می توان آب را از پورت شارژر آیفون خود خارج کرد؟

آیفون خود را با یک پارچه جاذب رطوبت پاک کنید. گوشه نازک پارچه جاذب را در اطراف یک خلال دندان یا پین بپیچید، از این روش برای خشک کردن رطوبت و آب موجود در پورت شارژ ، جک هدفون و سینی سیم کارت استفاده کنید. تلفن خود را در جای خشک بگذارید و تا زمانی که امکان دارد بگذارید بدون روشن کردن با هوای آزاد خشک شود.

11- اگر گوشی آب خورده باشد می توانم آن را خاموش کنم؟

اگر گوشی تان داخل آب افتاد، اولین کاری که باید انجام دهید این است که آن را خاموش کنید، حتی اگر به نظر می رسد کار می کند، تا از هر گونه اتصال کوتاه جلوگیری شود. … پس از خاموش کردن آن را خشک کنید و تلفن و باتری خود را به مدت 48-72 ساعت درون یک کیسه برنج خشک یا بسته ژل سیلیکا بگذارید تا رطوبت باقی مانده را به خود جذب کند.

نکته: اقدامات فوق را در صورت در دسترس نبودن تعمیر کارانجام دهید و گرنه بهترین کار این است که گوشی هرچه زودتر با مایع التراسنیک شسته شود.