شاید برای شما هم سوال باشد که واقعا محل دفن موبایل ها کجاست؟ برای مثال در کشورهای پیشرفته مانند آمریکا، افراد تقریبا هر دو سال یک بار موبایل های خود را عوض می کنند و دستگاه جدیدی تهیه می کنند. در سال میلادی 2010، بیش از 150 میلیون موبایل غیر استفاده شده و به زباله های الکترونیکی تبدیل شدند. شاید برای تان جالب باشد که این موبایل چه می شوند؟ چه اتفاقی در انتظار آنهاست؟ در پاسخ این سوالات باید گفت سالیانه کودکان زیادی در مناطق فقیر نشین در کشورهای جهان سوم مانند اگبوگلوشی غنا، دهلی هند و گیوو چین، کوه بزرگی این زباله های الکترونیکی را سوزانده تا بتوانند سیم های مسی، یا رشته های طلا و نقره ی آن را تفکیک کرده و به افرادی که در کارهای بازیافت هستند به مبلغ ناچیزی بفروشند. در بعضی از کشورهای دیگر مثل هند، کودکان زیادی مشغول کوبیدن باتری های موبایل هستند تا بتوانند کادمیوم بدست آورند. این کودکان در حالتی به خواب می روند، که دستانشان پر از سم های تولید شده از باتری ها می باشد. همچنین مادران همین کودکان صبح تا شب در حال داغ کردن سرب هایی هستند، که بتوانند صفحه های مدار را به داخل آن بیندازند و نقره را از طلا جدا نمایند. در گزارشی که سازمان صلح سبز تهیه کرده بود، ویدئویی را نشان می داد که کودکان در حال بازیافت غیر اصولی موبایل ها بوده و قطعات پلاستیکی را جدا می کنند، که در حال حرارت دادن این قطعات، دود های سمی تولید می شد، که همه ی آنها را کودک بطور ناخواسته به درون ریه های خود می برد. هر شخصی می داند اگر هر صنعتی غیر اصولی و غیر حرفه ای باشد، سلامت بشر را به خطر می اندازد. همیشه دانشمندان اعلام می کنند که استنشاق دود، خطرات جدی را برای سلامت زنان باردار و کودکان در پی دارد.
در تحقیقاتی که توسط سازمان بهداشت جهانی تهیه شده است، اعلام کرده است که مواد سمی همچون سرب، کادمیوم و جیوه حتی به مقدار کم که در موبایل های تاریخ گذشته موجود است، اگر وارد ریه شود، آسیب های عصبی زیادی را ایجاد کرده و در رشد بچه ها بسیار تاثیر گذار است. از مواد سمی خطرناک و جدی که ضایعات الکترونیکی ایجاد می کنند نباید غافل شد، و این فقط مربوط به کشورهای جهان سوم نبوده و مثلاً در ایالات متحده، اداره فدرال زندان ها، چند سال متوالی، زندانیان را با ضایعات الکترونیکی مشغول به کار کرده بودند که بعداً باعث مشکلات زیاد تنفسی و سلامتی برای آنها گردید. تمام سعی همه ی دولت مردان، تولید کنندگان موبایل و مصرف کنندگان باید بر این باشد که راه های بهتری برای دور ریز موبایل های قدیمی و کامپیوتر های غیرقابل استفاده کنند و کاری کنند که این همه ضایعات الکترونیکی تولید نشود و در صورت تولید راهی برای خطرات ایجاد شده توسط آنها، پیدا کنند.
برای مثال در کشور آمریکا، معاهده ی بین المللی وجود دارد که صادرات یا قاچاق ضایعات الکترونیکی سمی را غیر قانونی می داند. آمریکا تنها کشوری صنعتی است که این موضوع را جدی گرفته و کنوانسیون بازل را تصویب نکرده است. اگر کشورهای دیگر نیز این قرارداد را جدی بگیرند و اجرا کنند، کار بزرگی در مسیر جلوگیری از مشکلات ضایعات سمی کرده اند.
یکی دیگر از کارهای که در این مسیر انجام شده است این بود که در سال 2011 لایحه مسئولیت بازیافت الکترونیکی به کنگره آمریکا اعلام گردید تا صادرات ضایعات سمی از آمریکا به کشورهایی که عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی نیستند، غیرقانونی شود. هدف آنها از این کار، جلوگیری از صادر کردن ضایعات الکترونیکی در کشورهای فقیر دنیا و ایجاد مشوقی برای مدیریت ضایعات امن تر بود. از این لایحه دو حزب حمایت کردند ولی متاسفانه هیچ گاه به رای گیری نرسید. در اتحادیه اروپا برای دورریز و ضایعات قطعات الکترونیکی مقررات صنعتی اجرا شده است که طبق این قانون زحمت دور ریز بی خطر محصول را به تولیدکننده ها محول می کنند.این دستور به نام دستور « بازیافت ضایعات الکتریکی و الکترونیکی » باعث می شود، فروشندگان مجبور شوند، بدون هیچ هزینه ای، قطعات غیر قابل استفاده و زباله های الکترونیکی استفاده شده ی مشتریان خود را تحویا گرفته و وظیفه ی بازیافت آن را به عهده بگیرند. در کل بالاترین هدف این است که تا سال 2019 ، حداقل 5 درصد ضایعات الکترونیکی به روش صحیح و اصولی و حرفه ای بازیافت شوند، کار دیگری که کشور ژآپن انجام داده است این بوده که از تولید کنندگان خود درخواست کرده که وظیفه بازیافت قطعات خود را به عهده بگیرند و بخش بازیافت را خودشان تأسیس کنند یا به اشخاص دیگری سفارش داده تا انواع محصولات از کامپیوتر، موبایل و تلویزیون تا کولرها را بازیافت نمایند.
چگونگی بازیافت ضایعات الکترونیکی را مطالعه کنید.
اگر هر کشوری، توسط دولت یا خود مشتریان، اجباری را به تولید کنندگان این محصولات در تغییر انقضای محصولات الکترونیکی داشته باشد، کمی در این راه خواهد بود. مثلاً بعضی از تولید کنندگان موبایل، عمداً حالتی می سازند و تولید می کنند که امکان جدا سازی قطعات آن وجود نداشته باشد. وقتی تعمیر موبایلی به دلیل پیچ و لحیم هایش و یا چسب هایی که به کار رفته سخت مقرون به صرفه نباشد، حتماً باعث بالا رفتن دور ریز این دستگاه ها خواهد شد ولی خطر برای کودکانی که به صورت غیر اصولی به بازیافت این قطعات مشغول بودند، کمتر می شود، چون بازیافت آن نیز برای این کودکان مشکل خواهد شد.
برای مثال بعضی تولید کنندگان می تواند از طرح جایگزین کردن موبایل استفاده کنند و موبایل قدیمی را دریافت کرده و برای آن حق اشتراکی در نظر بگیرند و یا کاری کنند که مشریان بیشتر به سمت تحویل موبایل های قدیمی به تولید کنندگان آنها شوند و در عوض تولید کنندگان این دستگاه ها را بازیافت کرده و از قطعات اصلی و قابل استفاده ی آن مجدداً استفاده نمایند. در نهایت خدمتتان عرض می کنیم که ما به عنوان عضو کوچی از یک جامعه برای جلوگیری از خطرات سمی این قطعات باید به تولید کنندگان و دولت فشار آورده تا فکری به حال بازیافت ایمن نمایند و کاری کنند که بازیافت این قطعات به کارشناسان این کار سپرده شود.