شرکت اپل، یک شرکت آمریکایی است که در تولید کامپیوترهای شخصی، لوازم جانبی کامپیوتر و نرم افزارهای کامپیوتری فعالیت می کند و اولین شرکت موفق در زمینه تولید کامپیوترهای شخصی و رابط گرافیکی محبوب است. دفتر مرکزی اپل در شهر کوپرتینو ایالت کالیفرنیا قرار دارد.
تاریخچه شرکت اپل
استارت آپی که کار خود را از یک پارکینگ آغاز کرد!
شرکت اپل در پی رویایی که استیو وازنیاک برای ساختن کامپیوتر شخصی خود داشت، بنیان نهاده شد. رویایی که وازنیاک در تمام طول عمر خود داشت، ناگهان در سال 1975 با اولین میکرو کامپیوترتجاری موفق یعنی آلتایر 8800 محقق شد، این میکرو کامپیوتر به صورت یک کیت بود و از تراشه ریز پردازنده جدیدی که در آن زمان درست شده بود، استفاده می کرد. با تشویق دوستانش در باشگاه کامپیوتری هوم برو، وازنیاک به سرعت طرحی را برای میکرو کامپیوتر خود ارائه کرد. در سال 1976 که وازنیاک در شرکت هیولت پاکارد به عنوان کارآموز مهندسی کار می کرد، این شرکت اعلام کرد که علاقه ای به طرح های او ندارد، بنابراین وازنیاک که در آن زمان 26 سال داشت با هم کلاسی خود در دوران دبیرستان یعنی استیو جابز 21 ساله، عملیات تولید میکرو کامپیوتر را به پارکینک خانواده جابز منتقل کردند و داستان شگفت انگیز مربوط به استارت آپ پارکینگ دره سیلیکون شروع شد. جابز و وازنیاک شرکت خود را اپل نامیدند.
آن ها برای تهیه ی سرمایه ای که شرکت لازم داشت، مینی بوس فولکس واگن جابز و ماشین حساب قابل برنامه ریزی وازنیاک را فروختند. اولین کامپیوتری که آن ها ساختند اپل I بود و فقط یک صفحه مداری بود که کار می کرد ولی با سماجتی که جابز داشت توانستند اپل II را در سال 1977 ارائه کنند، اپل II یک دستگاه مستقلی بود که برخلاف دستگاه های دیگری که در جعبه ی استیل نامطبوعی قرار می گرفتند، در یک جعبه پلاستیکی سفارشی قرار داشت. همچنین اپل II دارای یک صفحه نمایش رنگی و ویژگی های دیگری بود که آن را به نخستین میکرو کامپیوتر محبوب و پر فروش تبدیل کرد.
موفقیت تجاری شرکت اپل
اگرچه جابز در حوزه کسب و کار یک تازه وارد بود، ولی متوجه شد که شرکت برای رشد خود، نیاز به مدیریت حرفه ای و بودجه قابل توجهی دارد. او رجیس مک کنا را که متخصص مشهور روابط عمومی برای صنعت نیمه رسانا بود، متقاعد کرد تا اپل را معرفی و تبلیغ کند. همچنین سرمایه گذاری مایکل مارکولا را که بعدها به بزرگ ترین سهام دار اپل و یکی از موثرترین اعضای هیئت مدیره اپل تبدیل شد، جذب کرد. اپل به سرعت پیشرفت کرد، مخصوصا پس از این که وازنیاک یک کنترل کننده ی دیسک ساخت که بواسطه آن امکان اضافه کردن یک فلاپی دیسک ارزان قیمت به وجود آمد و ذخیره و بازیابی اطلاعات به صورت سریع و قابل اعتماد انجام می گرفت. اپل II با فضایی که برای ذخیره و دستکاری داده داشت، انتخاب بسیاری از برنامه نویسان تازه کار بود. در سال 1979، دو بوستونیایی با نام های دن بریکلین و باب فرانکستون، نخستین صفحات گسترده کامپیوتری VisiCalc را معرفی کردند ، یک برنامه نرم افزاری که باعث فروش بیشتر سخت افزار می شد.
VisiCalc، اپل II را پر فروش تر کرد و موسسات آموزش ابتدایی برای خرید اپل II ترغیب شدند. با تخفیف ها و کمک های مالی زیاد (و عدم وجود رقبا در آن زمان)، اپل توانست در دهه 1990، جایگاه بسیار خوبی در بین موسسات آموزشی به دست آورد.
رقابت با ای بی ام (IBM)
سود و اندازه ی اپل با نرخ قابل توجهی افزایش یافت: تا سال 1980 این شرکت به دارایی 100 میلیون دلار دست یافت و بیش از 1000 کارمند داشت. عرضه عمومی این شرکت در ماه دسامبر، بزرگترین عرضه عمومی پس از عرضه عمومی شرکت فورد موتور در سال1956 بود. (در واقع در پایان 1980، ارزش اپل حدود 2 میلیارد دلار بیشتر از فورد بود.) با این حال، اپل خیلی زود یک رقیب جدی را در صنعت پیشروی کامپیوتر پیدا کرد. رقیب سرسخت اپل، شرکت ماشین آلات بین‌المللی کسب و کار (IBM: International Business Machines) بود. IBM پس از این که از رشد بازار کامپیوترهای شخصی مطمئن شد، در سال 1989، خط تولید کامپیوترهای شخصی خود را عرضه کرد. IBM که همواره در صدد بود تا ازنرم افزارها و اجزای سخت افزاری اختصاصی خود استفاده کند، سنت شکنی کرد و ماشینی ساخت که اجزای آن به صورت آماده در دسترس بودند، به عنوان مثال از ریز پردازنده اینتل و سیستم عامل DOS شرکت مایکروسافت در ماشین خود استفاده کرد. از آنجاییکه کارخانه های دیگر می توانستند از سخت افزار و نرم افزاری که IBM استفاده می کرد، استفاده کنند، توسعه دهندگان نرم افزار می توانستند بر روی سازگاری کامپیوترهای IBM برای نرم افزارهای خود حساب کنند.
مکینتاش و اولین رابط گرافیکی کاربر ارزان قیمت
اپل برای اینکه دوباره در صنعت کامپیوتر پیشتاز شود، نسل پیشرفته ی جدیدی از کامپیوترها را ارائه کرد که استفاده از آن به طرز چشم گیری ساده بود. در سال 1979 جابز هدایت یک تیم از مهندسان را در بازدید از نوآوری های مرکز تحقیقاتی پالوآلتو (کالیفرنیا) شرکت زیراکس (xerox)، بر عهده گرفت.
در این مرکز، اولین رابط گرافیکی کاربر (GUI)، شامل پنجره هایی روی صفحه نمایش، دستگاه اشاره گری به نام موس، آیکون ها یا تصاویر را به آن ها نشان دادند. اپل بلافاصله این ایده ها را بر روی دو کامپیوتر جدید خود اضافه کرد. یکی از این کامپیوترهای جدید لیزا نام داشت که در سال 1983 منتشر شد و دیگری کامپیوتر ارزان قیمتی با نام مکینتاش بود که در سال 1984 منتشر شد. خود جابز پروژه مکینتاش را بر عهده گرفت. با تبلیغات گسترده ای که برای مکینتاش انجام گرفت، صف های طولانی برای خرید مکینتاش شکل گرفت و تمام موجودی در یک روز به فروش رفت.
انقلابی در چاپ دسکتاپی
با وجود واکنش رسانه ها، مکینتاش در ابتدا طبق انتظارات اپل به فروش رفت. منتقدان خاطر نشان کردند که مک، ذخیره سازی و حافظه کافی ندارد و امکاناتی چون کلیدهای مکان نما و صفحه نمایش رنگی نیز ندارد. (بسیاری از منتقدان نیز آن را اسباب بازی خطاب کردند و در مورد این که یک ماشین با رابط گرافیکی کاربر بتواند توسط افراد بزرگسال استفاده شود، شک داشتند و آن را باعث اتلاف منابع محاسباتی می دانستند.) در نتیجه ی فروش کم مکینتاش، جابز در تاریخ اول سپتامبر سال 1985 توسط مدیر عامل اپل یعنی جان اسکالی، از این شرکت اخراج شد. (وازنیاک در فوریه سال 1985 اپل را ترک کرد و به کار معلمی پرداخت.) تحت مدیریت اسکالی، اپل به طور مستمر این ماشین را بهبود داد. با این حال، آنچه که مک را در سال های اولیه نجات داد، رونمایی اپل از یک چاپگر لیزری مقرون به صرفه در سال 1985 و نرم افزار pagemaker شرکت Aldus بود. با این دو نوآوری، انقلابی در زمینه انتشار دسکتاپی راه اندازی شد. به یکباره، کسب و کارهای کوچک و مغازه هایی که کار چاپ انجام می دادند، توانستند نامه ها، جزوه ها و بروشورهای حرفه ای را بدون نیاز به فرآیندهای لیتوگرافی گران، انجام دهند. صنایع انتشار و هنرهای گرافیکی به سرعت به تنها بازار مهم مک تبدیل شدند.
نوآوری دیگری که اپل انجام داد، نرم افزار پایگاه داده ای به نام HyperCard بود که اپل از سال 1987 در تمام کامپیوترهای مکینتاش به صورت رایگان قرار می داد. این نرم افزار که توسط بیل اتکینسون نوشته شده بود، توسط بسیاری از معلمان برای سازمان دهی عناصر چندرسانه ای در ارائه های دانش آموزان استفاده می شد که همین ایده باعث تسریع در پیدایش زبان HTML و وب جهانی گردید.
شکایت شرکت اپل و نوآوری در کامپیوترهای شخصی
اپل در دوران طلایی خود بود و درآمد این شرکت به 10 میلیارد دلار رسید و بیش از یک میلیون کامپیوتر در سال به فروش می رفت. با این حال، سهم بازار آن کاهش یافته بود. ناسازگاری مک با نرم افزار اپل II که در ابتدا نادیده گرفته شده بود، فروش را تضعیف کرد و باعث شد که خط تولید اپل II تا سال 1993 به کار خود ادامه دهد. علاوه بر این ها مایکروسافت، ویندوز را که سیستم عامل گرافیکی خودش بود، معرفی کرد. سال های متمادی، اپل از مایکروسافت بخاطر کپی کردن سیستم عامل گرافیکی خود شکایت کرد، هرچند که خود اپل این ایده را از مرکز تحقیقاتی پالوآلتو (کالیفرنیا) شرکت زیراکس کپی کرده بود. این شکایت ها بیهوده بود و در همین حال، نسخه های جدیدی از ویندوز ارائه شدند. رقابت بین چندین کارخانه تولید کامپیوتر شخصی، باعث نوآوری های بیشتر و قیمت پایین تر شد.
آشتی اپل و IBM
اپل و IBM در سال 1991، اعلام کردند که متحد شده اند. اپل و IBM علاوه بر امضای یک توافقنامه فناوری با شرکت موتورولا برای توسعه چیپ پاورپی سی، دو شرکت نرم افزاری جدید با نام های تالیجنت و کالایدا لبز را برای توسعه نرم افزار سیستم عامل ایجاد کردند.
تقلا برای ماندن
در سال 1993، مایکل اسپیندلر جایگزین اسکالی شد. مهمترین دستاوردهای اسپیندلر به عنوان مدیر عامل، مهاجرت سیستم عامل مک به ریز پردازنده پاور پی سی و تغییر در استانداردهای اختصاصی اپل بود. مشکلات شدید در کنترل کیفیت، خط معیوب مانیتورها و مشکلات دیگری که وجود داشت باعث شد تا در اوایل سال 1996 با انتصاب گیلبرت آملیو، اسپیندلر برکنار شود.
بازگشت استیو جابز
اپل هزینه های عملیاتی و بازنگری کنترل کیفی را کاهش داد، اما تا آن زمان تنها در صد کمی از خریداران کامپیوتر، مک را در بین کامپیوترهایی که سیستم عامل ویندوز داشتند، انتخاب می کردند. وضعیت مالی اپل نیز وحشتناک بود. در دسامبر سال 1996، شرکت نرم افزاری نکست که جابز پس از اخراجش از اپل تاسیس کرده بود، توسط اپل خریداری شد. هنگامی که آملیو نتوانست برای اپل سودآوری کند و سهم بازار جهانی اپل به حدود 3 در صد رسید، هیئت مدیره در اواسط سال 1997، جابز را به عنوان مدیر عامل انتخاب کردند.
تمرکز دوباره بر بازارهای کلیدی
جابز آمده بود تا اپل را احیا کند. او بلافاصله با مایکروسافت اعلام اتحاد کرد. در سال 1998، کامپیوترهای آی مک را معرفی کرد. تمامی کامپیوترهای مک قبل از آی مک، با یک تراشه حافظه فقط خواندنی (ROM) ساخته شده بودندکه دربردارنده سیستم عامل اپل بود و باعث می شد تا سیستم عامل مک فقط در ماشین های خاصی اجرا شود. ولی آی مک تا حدودی بر اساس طراحی CHRP با رابط محیطی و حافظه استاندارد کامپیوترهای شخصی بود و در راستای تغییر اپل از سخت افزارها و استانداردهای اختصاصی بود. آی مک با قابلیت شبکه ای با سرعت بالا، برای احیای فروش و بازار آموزشی، طراحی شده بود.
آی مک بهترین فروش را در بین کامپیوترهای مک داشت و سهم بازار اپل را که در دسامبر ستال 1997، 6/2 درصد بود، به 5/13 در صد در آگوست سال 1998 رساند. علاوه بر این، برای اولین بار پس از سال 1995، در سال 1998 سال مالی سودآوری را داشت.
در سال 2001، اپل یک برنامه کامپیوتری با نام آیتیونز را معرفی کرد که برای نواختن موسیقی و تبدیل موسیقی به فرمت فشرده MP3 بود و معمولا در کامپیوترها و سایر دستگاه های دیجیتال استفاده می شد. اپل در اواخر همان سال، فروش آی پاد را که دستگاهی قابل حمل برای پخش MP3 بود، آغاز کرد. در مدل های بعدی آیپاد، امکاناتی چون ظرفیت ذخیره سازی بیشتر یا اندازه کوچک تر، صفحه نمایش رنگی و ویژگی های دیگری اضافه شد. در سال 2003 اپل شروع به فروش کپی های قابل دانلود آهنگ های اصلی شرکت از طریق اینترنت کرد. تا سال 2006، بیش از یک میلیارد آهنگ و فیلم از طریق وب سایت اپل به فروش رفته بود.
در سال 2007، اپل گوشی های لمسی آیفون را معرفی کرد که تلفن همراهی با قابلیت پخش MP3 و فیلم و دسترسی به اینترنت بود. در 19 ژوئن سال 2009، اپل نسخه 3G آیفون را عرضه کرد که در سه روز نخست یک میلیون دستگاه به فروش رفت و سهم این شرکت در بازار گوشی های هوشمند به 20 درصد رسید. نسخه 3G S آیفون دارای امکانات جدیدی همچون دوربین دیجیتال 3 مگاپیکسلی بود.
با استفاده از آیفون ها می توان کتاب های الکترونیکی را خواند. کتاب های الکترونیکی با فرمت سازگار با آیفون را می توان از طریق اینترنت و از سایت هایی همچون آی تیونز یا آمازون خریداری کرد.
شرکت اپل در سال 2010، آیپد را به نمایش گذاشت که دستگاهی با صفحه لمسی و با اندازه ای بین یک لپ تاپ و گوشی هوشمند است. آیپد تمام برنامه هایی را که برای آیفون در دسترس هستند، را می تواند اجرا کند. با همکاری پنج انتشاراتی بزرگ، اپل یک برنامه کاربردی کتاب الکترونیکی به نام آی بوک را برای آیپد توسعه داده است.
اپل در سال 2011، آیکلود را که یک سرویس مجاسباتی ابری است، معرفی کرد. از طریق آی کلود، کاربران می توانند برنامه های کاربردی، تصاویر، اسناد، تقویم و موسیقی های خود را در آی کلود ذخیره کنند که به صورت خودکار در تمام دستگاه های دیگر کاربر نیز آپدیت می شود.
جابز به خاطر بیماری خود، در آگوست 2011 برکنار شد و تیم کوک جایگزین او گردید. جابز در اکتبر همان سال از دنیا رفت. در سال های اولیه مدیریت کوک، اپل محصول جدیدی را معرفی نکرد و فقط نسخه های دیدی از محصولات قبلی خود عرضه کرد. مانند آیفون 4S (2011) و مینی آیپد که نسخه کوچکتری از آیپد بود (2012). در سال 2014، اپل بزرگترین خرید خود را انجام داد و شرکت بیتس (Beats) را به مبلغ 3 میلیارد دلار خریداری کرد. در سال بعد، اپل ساعت هوشمند خود با نام اپل واچ را معرفی کرد.