در حال حاضر یکی از اصلی ترین و کاربردی ترین ابزارها، گوشی های هوشمند با بیشترین استفاده کننده هستند. هر کاربری با یک گوشی هوشمند به راحتی می تواند با دوستان و آشنایان خود ارتباط برقرار کند. همچنین از طریق اپلیکیشن های پیام رسانی مانند تلگرام با افراد مختلف در ارتباط است و با استفاده از گوشی هوشمند خود ایمیل های کاری ضروری خود را چک و کنترل می کند. پس با همین چند مورد هم می توان متوجه این موضوع شد که گوشی هوشمند هر فرد حاوی اطلاعات شخصی و حیاتی می باشد و افزایش امنیت این اطلاعات موضوع بسیار مهمی به حساب می آید.
بنابراین محافظت کردن از اطلاعات دستگاه های هوشمند به نوعی حفظ حریم شخصی یا امنیت کاربر به حساب خواهد آمد. مطمئناً هیچ فردی مایل نیست که گوشی هوشمند خود را به دست ناشناسی واگذار کند و وی به راحتی بتواند محتوای آن را مشاهده کند. حال می خواهیم بدانیم چگونه می توانیم ضریب امنیت گوشی های هوشمند خود را بالا ببریم؟ سیستم عامل اندروید از نظر حفظ حریم شخصی و امنیت سیستم عامل بسیار قدرتمند می باشد. در این سیستم عامل روش های متفاوتی برای افزایش امنیت کاربر و دستگاه وجود دارد. ما در این مقاله قرار است چند نمونه از موثرترین روش های موجود برای افزایش امنیت و حفظ حریم شخصی کاربر در سیستم عامل اندروید را معرفی کنیم. پس با ما همراه باشید.
استفاده از قفل صفحه نمایش یا لاک اسکرین (Lock Screen)
اگر بخواهیم یکی از بهترین روش هایی که با استفاده از آن می توان امنیت گوشی موبایل را بالا برد، نام ببریم می توان به انتخاب یک رمز عبور مناسب و قدرتمند را برای لاک اسکرین گوشی اشاره کرد. بنابراین با انتخاب یک رمز عبور مناسب بر روی اسکرین یا صفحه نمایش گوشی امنیت گوشی خود را افزایش می دهیم که افراد سود جو نتوانند به راحتی از قفل نمایشگر دستگاه عبور کنند و به محتوای گوشی شما دسترسی یابند. برای انتخاب یک رمز عبور مناسب باید به نکات خاصی دقت کنید. اگر گوشی شما اسکنر انگشت دارد، پیشنهاد می کنیم حتماً نسبت به فعال سازی آن اقدام نمایید و از اسکنر انگشت استفاده کنید. در صورتی که رمزی به شکل الگو (Pattern) یا پسورد (Password) برای گوشی در نظر می گیرید، رمز های ساده و قابل پیش بینی برای افراد دیگر را انتخاب نکنید. اگر از آیفون های اپل استفاده می کنید به پسورد 4 یا 6 رقمی متشکل از اعداد اکتفا نکرده و سعی کنید رمز عبوری روی دستگاه قرار دهید که از اعداد و حروف تشکیل شده باشد.
اگر می خواهید این کار را انجام دهید باید وارد بخش Settings یا تنظیمات دستگاه شده و گزینه “Security” و سپس “Screen Lock” را انتخاب کنید. در این قسمت لیستی از انواع روش های تعیین قفل صفحه نمایش برای دستگاه ارائه شده است که می توانید بنا به سلیقه شخصی خود هر یک از آن ها را انتخاب نمایید.
2) فعال‌سازی قابلیت Encrypt Phone
همانطور که بسیاری از کاربران می دانند، در سیستم عامل اندروید قابلیتی با نام “Encrypt Phone” به معنای “رمزنگاری گوشی” ارائه شده که با فعال سازی آن اطلاعات موجود در دستگاه غیرقابل خواندن می گردد. این مسئله به این معنی ست که اگر دستگاه اندرویدی خود را گم کنید، اطلاعات موجود در آن به شکل کاملا امنی ذخیره شده و از آن ها محافظت به عمل خواهد آمد.
برای فعال‌سازی قابلیت Encrypt Phone وارد بخش “Settings” و سپس “Security” دستگاه اندرویدی خود شوید و گزینه “Encryption” را انتخاب نمایید. فعال سازی این قابلیت باید به همراه تعیین یک قفل صفحه نمایش انجام گردد. به بیان دیگر وقتی که قابلیت Encrypt Phone را فعال کنید، باید یک قفل صفحه نمایش را هم برای دستگاه تعریف کنید. فعال کردن قابلیت Encrypt Phone هم یکی از روش های موثر در افزایش امنیت دستگاه و حفظ حریم شخصی کاربر محسوب می شود.
3) بکار بردن آگاهانه از سرویس های مکان یاب یا اصطلاحاً Location Services
از دیگر قابلیت هایی که در سیستم عامل اندروید ارائه شده است به سرویس های مکان یاب مربوط می شود. این قابلیت بسیار کاربردی بوده و با فعال سازی آن در کنار اپلیکیشن هایی مانند گوگل مپ (Google Map) و … می توانید به امکانات جالبی دسترسی پیدا کنید. ولی دقت کنید که دسترسی به این اطلاعات به معنای دنبال و تعقیب کردن فعالیت های شما در طول 24 ساعت می باشد. پس همیشه به سرویس های مکان یاب دستگاه خود توجه خاصی داشته باشید و به شکل آگاهانه ای از آن استفاده نماید. شما حتماً باید این سرویس که با نام “Location Services” شناخته می شود را غیرفعال کنید و بدین صورت ضریب امنیت خود را بالا ببرید، ولی با انجام این کار دیگر نمی توانید از قابلیت‌های عالی که به موجب فعال بودن سرویس‌های مکان‌یاب ارائه می‌شوند استفاده کنید. پس توصیه می کنیم که از سرویس مکان یاب گوشی خود به طور آگاهانه تری استفاده نمایید. برای مثال به اپلیکیشن هایی که می توانند به سرویس های مکان یاب دسترسی پیدا کنند توجه داشته باشید. هیچ گاه اجازه ندهید که اپلیکیشن نامربوطی به اطلاعات مکانی شما دسترسی داشته باشند.
همچنین می توانید تنظیمات مربوط به سرویس های مکان یاب دستگاه خود را بهینه سازی کنید. برای این کار به بخش “Settings” یا همان تنظیمات وارد شوید و بعد به “Location” دستگاه خود وارد شده و بنا به شرایط خود یکی از گزینه های موجود که با عنوان “High Accuracy”، “Battery Saving” و “Device Only” ارائه شده است را انتخاب کنید.
4) فعال کردن قابلیت Opt out of interest-based ads
هر روزه ممکن است ما اپلیکیشن هایی را دانلود و نصب کنیم. عموما این برنامه ها دارای تبلیغات درون برنامه ای هستند و این موضوع یکی از اصلی ترین راه های کسب درآمد در این اپلیکیشن ها به شمار می‌رود. اما در سیستم عامل اندروید ویژگی با نام “Interest-based Ads” وجود دارد که به موجب آن با توجه به اطلاعات پروفایل شما (اطلاعاتی مانند تاریخ تولد، جنسیت، سایت هایی که عموما از آن ها بازدید می کنید و …)، تبلیغات خاصی به نمایش در می آید. در واقع این تبلیغات مبتنی بر علایق کاربر (Interest-Based) می باشد.
ولی دسترسی به اطلاعاتتان از سوی این ویژگی به نوعی می تواند از نظر ضریب امنیت و حفظ حریم شخصی مشکل ساز گردد. خوشبختانه شما می‌ت وانید به بخش تنظیمات دستگاه خود مراجعه کرده و این قابلیت را غیرفعال نمایید. برای اینکار وارد بخش “Settings” و سپس “Google” و “Ads” شوید. حال گزینه با عنوان “Opt out of interest-based ads” را فعال کنید.
5) استفاده از فروشگاه گوگل پلی (Google Play Store)
همیشه سعی کنید که از طریق فروشگاه گوگل پلی گوشی خود نسبت به دانلود اپلیکیشن های اندرویدی وارد عمل شوید. استفاده از منابع دیگر که مورد تایید گوگل نیستند، می تواند ریسک های امنیتی را برای کاربر به همراه داشته باشد. اپلیکیشن هایی که در فروشگاه گوگل پلی ارائه می شوند عاری از هر نوع بدافزار یا ویروس مخرب است، پس مجددا تکرار می کنیم، سعی کنید که از این منبع به منظور دانلود اپلیکیشن های اندرویدی مورد نظر خود اقدام کنید.
معرفی روش هایی برای جلوگیری از سرقت موبایل را مطالعه کنید.
در بخش تنظیمات دستگاه اندرویدی شما گزینه ای با عنوان “Unknown Sources” وجود دارد که به طور پیش فرض غیرفعال می باشد. اگر قرار است که از منابع غیرمجاز دیگر به منظور دانلود و نصب اپلیکیشن های اندرویدی استفاده نمایید، باید گزینه “Unknown Sources” را فعال کنید. با فعال‌سازی این گزینه دستگاه شما به نوعی وارد یک ریسک امنیتی خواهد شد. دقت کنید که برای نصب و استفاده از اپلیکیشن هایی که از سوی “بازار” ارائه می شوند هم باید گزینه “Unknown Sources” فعال کنید. بازار منبع قابل اعتمادی برای ما ایرانی ها به حساب می آید ولی از آنجایی که گوگل از آن مطلع نیست و این منبع را تایید نکرده، به منظور نصب اپلیکیشن های دانلود شده از این منبع نیاز به فعال بودن قابلیت “Unknown Sources” در دستگاه الزامی می باشد.
برای فعال سازی قابلیت “Unknown Sources” ابتدا وارد بخش “Settings” دستگاه اندرویدی خود شوید و سپس گزینه “Security” را انتخاب نمایید. حال به دنبال گزینه “Unknown Sources” باشید و اسلایدر ارائه شده در کنار آن را در حالت روشن یا خاموش قرار بدهید. توصیه می کنیم که تنها به منظور نصب اپلیکیشن های اندرویدی که از بازار خریداری کرده اید، قابلیت “Unknown Sources” را به طور موقت روشن کرد و بعد آن را مجدداً غیر فعال کنید و در غیر این صورت ترجیحاً این قابلیت را همواره غیرفعال نمایید.
6) آگاهی از دسترسی های اپلیکیشن ها (Application Permissions)
همانطور که مشاهده کرده اید، اپلیکیشن های اندرویدی قبل از نصب بر روی دستگاه لیستی را با عنوان “Application Permissions” ارائه می کنند که مربوط به دسترسی های اپلیکیشن است. در هنگام نصب هر اپلیکیشن به لیست دسترسی های آن توجه کرده و چنانچه با مورد مشکوکی مواجه شدید از نصب آن اپلیکیشن بر روی دستگاه خود جلوگیری کنید. به عنوان مثال اپلیکیشنی که قرار است چراغ فلش LED دستگاه را به یک چراغ قوه تبدیل کند نیازی به دسترسی پیدا کردن به لیست مخاطبین شما ندارد. پس دسترسی های اپلیکیشن ها را بررسی کنید.
مدت ها بود که سیستم عامل آی او اس اپل این اجازه را در اختیار کاربران قرار می داد تا تک تک دسترسی های هر اپلیکیشن را چک و کنترل کنند و در صورت نیاز برخی از آن ها را غیرفعال کنند، ولی متاسفانه تا پیش از اندروید 6.0 مارشمالو این قابلیت در سیستم عامل اندروید ارائه نشده بود. در هر صورت از این پس کاربران دستگاه های هوشمند اندرویدی هم می توانند لیست دسترسی های اپلیکیشن های نصب شده بر روی دستگاه خود را بررسی کرده و در صورت نیاز برخی از آن ها را غیرفعال کنند.
برای اینکار در دستگاه اندرویدی خود به بخش “Settings” و سپس “Apps” وارد شوید. در اینجا نام اپلیکیشن مورد نظر را انتخاب کرده و سپس به بخش “Permissions” مراجعه نمایید. حال می توانید هر یک از دسترسی های اپلیکیشن مورد نظر را غیرفعال کنید.
7) استفاده از نسخه پولی و بدون تبلیغات اپلیکیشن ها
توسعه دهندگان اپلیکیشن های اندرویدی باید با استفاده از روش های خاصی کسب درآمد کنند. در بیشتر موارد این کار با دو رویکرد انجام می گردد. در رویکرد اول، اپلیکیشن مورد نظر به طور رایگان در اختیار کاربر قرار می گیرد و حاوی تبلیغات درون برنامه ای می باشد که برخی از آنها مخرب بوده و امنیت دستگاه را کاهش می دهند. در این حالت فرد توسعه دهنده از منبع تبلیغاتی مورد نظر هزینه ای دریافت خواهد کرد. در رویکرد دوم، توسعه دهنده اپلیکیشن مورد نظر نسخه ای از آن را بدون تبلیغات درون برنامه ای ارائه خواهد کرد، ولی برای خرید آن، کاربر باید هزینه ای را پرداخت کند.
ما در این شرایط توسعه می کنیم که از گزینه دوم استفاده کنید و هزینه ای ناچیز را پرداخت کرده و نسخه ای از اپلیکیشن مورد نظر که تبلیغات ندارد را بر روی دستگاه خود نصب کنید. این موضوع بی شک ریسک های امنیتی گوشی را کم می کند.
8) در نظر گرفتن تدابیر امنیتی برای سرویس های ذخیره‌سازی ابری
در حال حاضر در بین کاربران، سرویس های ذخیره سازی ابری بسیار محبوب شده است. شما می توانید با استفاده از این سرویس ها فایل های پشتیبان یا اصطلاحاً بک آپی را از محتوای دستگاه خود تهیه کنید. این فایل بک‌آپ حاوی تمام اطلاعات دستگاه مانند رمز عبور، داده های اپلیکیشن ها و … می باشد. پس کاملاً مشخص است که اگر شخصی به این فایل دسترسی پیدا کند، اطلاعات شما به سرقت رفته است و حریم شخصی شما در دسترس بقیه قرار می گیرد.
برای جلوگیری از اینکه این مشکل اتفاق بیفتد، ما توصیه می کنیم که تا حد امکان در دستگاه های اندرویدی از سرویس های ذخیره سازی ابری استفاده نکنید. برای این کار به بخش “Settings” و سپس “Backup & reset” دستگاه خود وارد شوید و گزینه “Back up my data” را غیرفعال نمایید. در صورتی که به هر دلیلی قصد داشتید که قابلیت بک آپ گیری از طریق سرویس های ذخیره سازی ابری را در دستگاه خود فعال بگذارید، حتما رمز عبور پیشرفته ای را برای حساب کاربری خود تعیین کرده و یا از تاییدهای دو مرحله ای استفاده نمایید.
9) استفاده از اپلیکیشن های حفاظتی مانند BitDefender Clueful
پیشنهاد ما این است که برای افزایش امنیت دستگاه و حفظ حریم شخصی خود از اپلیکیشن های حفاظتی مانند BitDefender Clueful در دستگاه خود استفاده کنید. این اپلیکیشن می تواند سایر اپلیکیشن های نصب شده بر روی دستگاه و گوشی را آنالیز کرده و اطلاعات و دسترسی های آن ها را برای شما افشا کند. استفاده از این اپلیکیشن به منظور کنترل عملکرد سایر اپلیکیشن های نصب شده بر روی دستگاه های اندرویدی بسیار موثر است.
همین طور می توانید از اپلیکیشن های آنتی ویروس و فایروال و … در دستگاه اندرویدی خود استفاده نمایید. این اپلیکیشن ها در شرایط خاص می توانند بسیار موثر باشند. با پیشرفتی که سیستم عامل اندروید و دستگاه های اندرویدی کرده اند، تمرکز بسیاری از افراد سودجو و هکرها به سمت و سوی این سیستم عامل جلب شده است. امروزه ویروس ها و بدافزارهای مخرب بی شماری به منظور آلوده کردن سیستم عامل اندروید ارائه شده است که باید نسبت به آن ها آگاهی داشته باشید. این بدافزارها و ویروس ها می توانند با روش های خاص مربوط به خود به اطلاعات شخصی کاربران دسترسی پیدا کرده و از امنیت این افراد سوء استفاده کنند.