آموزش استخراج طلا از موبایل

آموزش استخراج طلا از موبایل در این مقاله به صورت تصویری و کامل بررسی می شود.

گوشی موبایلتان شکسته و یا آن‌قدر هنگ می‌کند که امانتان را بریده است و فقط می‌خواهید کمی پول به دستتان بیاید تا مدلی جدید بخرید؟چرا منتظرید تا کمی پول به دستتان بیاید؟همان گوشی از کار افتاده می‌تواند به چندین گرم طلا تبدیل شود.

به‌عبارتی شما بدون آنکه به معدنی بروید و یا در رودخانه، الکی به دست بگیرید، با همان گوشی از کار افتاده می‌توانید صاحب طلا ‌شوید.

استخراج طلا از موبایل

آموزش استخراج طلا از موبایل

بگذارید برایتان شاهدی بیاورم:

ژاپن می‌خواهد مدال‌های المپیک 2020 توکیو را از بازیافت تکنولوژی‌های قدیمی که موبایل‌ها هم بخشی از آن است، بسازد.

جالب است بدانید بازیافت تلفن‌های همراه به صنعتی بزرگ تبدیل شده و بردهای موبایل شما شامل طلا، پلاتین، نقره و کوپر است.

اما چگونه می‌توان موبایل‌ها را بازیافت کرد؟ در اینجا دو روش بازیافت موبایل را شرح می‌دهیم.

بخش‌هایی که به طلا تبدیل می‌شوند

قبل از اینکه به توضیح دو روش بپردازیم خوب است بدانیم کدام بخش گوشی موبایل دارای فلزات گران‌بها هستند. چهار بخش اصلی که در آن‌ها از فلزات گران‌بها استفاده شده است:

• برد مدار(circuit board) که روکش طلا دارد.
• پین‌های اتصال(connection pins) که روکش طلا دارند.
• مدارهای مجتمع (IC)
• خازن‌های سرامیکی یکپارچه (Monolithic Ceramic Capacitors)

اکنون که فهمیدیم چه بخش‌هایی از فلزات گران‌بها تشکیل شده است، می‌توانیم دو روش بازیافت را توضیح داده و درک کنیم:

استخراج طلا از موبایل

روش اول بازیافت تلفن‌های همراه

این روش کمی سخت است اما اگر آن را به خوبی یاد بگیرید، می‌توانید روزانه از 100 کیلوگرم موبایل، طلا استخراج کنید. به راحتی برد مدار موبایل را بسوزانید. بعد آن را تمیز کرده و از روش بازیافت خازن‌های سرامیکی یکپارچه استفاده کنید. برای این روش که به MLCC recycling معروف است، ویدیوهای آموزشی بسیاری می‌توانید پیدا کنید.

روش دوم بازیافت تلفن‌های همراه

روش اول، روشی عمومی‌ نیست، زیرا به مقدار زیادی از برد مدار احتیاج دارد و برای افرادی قابل استفاده است که به صورت صنعتی به بازیافت موبایل مشغول‌ هستند. اما نگران نباشید. روش دومی که به شما یاد خواهیم داد برای همه قابل‌استفاده است و شما هم می‌توانید گوشی‌هایتان را بازیافت کنید.

هر چه روی برد مدار قرار دارد، بردارید. این کار را می‌توانید با دست و یا با لحیم انجام دهید.

استخراج طلا از موبایل

برای برد مدار می‌توانید از روش انگشت طلایی (gold finger recycling) استفاده کنید. ویدیوهای این روش به‌راحتی در اینترنت پیدا می‌شوند.

برای پین‌های اتصال، ابتدا باید از شر کاور پلاستیکی که روی آن‌ها قرار دارد، خلاص شوید. پین‌ها را بسوزانید تا روکش آن خاکستر شود. می‌توانید از روشی که برد مدار را بازیافت کرده‌اید، برای پین‌های اتصال هم استفاده کنید اما روش مجزایی برای بازیافت پین‌های اتصال وجود دارد.

مدارهای مجتمع تلفن‌های همراه مقدار قابل توجهیطلا دارند. شما می‌توانید 3 تا 12 گرم طلا از یک کیلوگرم مدار مجتمع موبایل به دست آورید. .

خازن‌های سرامیکی یکپارچه علاوه برطلا شامل پلاتین و نقره هم هستند و برای بازیافت خازن‌ها هم روش مشخصی وجود دارد که با کمی جستجو در فضای وب به آن خواهید رسید.

در بخش ضایعات، انواع بردهای الکترونیکی را می توان به موارد زیر تقسیم نمود:برد های روبار (بیشترین ضایعات مربوط به این مورد است)، برد های کف بار، برد های میان بار، برد های بی باردر ابتدا تصمیم گرفته ایم توضیحات کاملی در مورد هر کدام از بردها در اختیار شما قرار دهیم تا بتوانید بهترین نتیجه را از بازیافت فلزات داشته باشید. متاسفانه، بسیاری از افراد همه ی این ضایعات را به صورت کلی و بدون هیچ جدا سازی بازیافت کرده و در مواقعی که صحبت از بازیافت این طلای گرانبها می شود، ادعای خبره و حرفه ای بودن در کارشان را دارند. به نظر ما بازیافت اکترونیکی باید تحت نظارت افراد صاحب نظر و اساتید این کار انجام شود تا بتوان بهترین نتیجه ی دلخواه را بدست آورد.

بعضی از بازیافتی ها مدعی بر این هستند که از برد بعضی از موبایل ها حتی تا 2 گرم، می توان طلا بدست آورد. در پاسخ این ادعا باید گفت، شاید تحت شرایط خاص و طبق شرط هایی از گوشی های خاص و گران قیمت که مربوط به برندهای معروف می باشند، می توان تا 1200 سوت طلا، بدست آورد و این مورد هم باید بر اساس واقعیت هایی در مورد بازار بازیافت در نظر گرفته شود و بر اساس این شرایط عدد 700 تا 800 سوت واقعی تر به نظر می رسد و هیچ وقت نباید به 2 گرم طبق ادعای یکسری افراد غیر حرفه ای فکر کنید.

بردهای روبار

اگر بخواهیم بردها را از نظر فراوانی تقسیم کنیم، بردهای روبار بیشترین بردها در بخش ضایعات هستند. در این بردها، فلزات گرانبها، از کف برد جدا می باشد و بیشتر به برد اصلی با پین و پیچ، متصل شده اند. فلزات گرانبها در این قسمت مربوط به قطعات سوکت، چیپ، رله، کریستال، مقاومت (resistor)، دیود، آی سی و … است که پایه آنها شامل فلزات رنگی، گرافیتی و سرامیکی هستند. اگر در این بخش ها، آموزش کامل دیده باشیم و فلزات مهم و گرانبهای آن را بشناسیم در هنگام ذوب، علاوه بر کاهش هزینه های ما، باعث کم شدن آلودگی های ایجاد شده از فلزات هم می شویم و در انتها نتایج خوبی بدست خواهیم آورد. قطعات گفته شده همیشه بر روی برد اصلی، جایگذاری می گردند و حتی برد مدار نیز شامل مدارهای الکتریکی ست که از یک یا دو لایه مس تشکیل شده اند در برخی موارد لایه های بیشتری دارد. اگر بخواهید بدانید که ماده ی خام این بردها چیست، باید گفت بیشتر آنها از موادی مانند: فایبر ، راجرز ، تفلون ، فلکسی بل و … همراه با الیاف نسوز تشکیل شده اند. بهترین روش جدا کردن قطعات اکترونیکی که فلزات گرانبهایی را به همراه دارند، از بردها، استفاده از قلع گیر و حمام قلع است.

اگر در ابتدای مسیر بازیافت هستید و به تازه گی کارگاه خود را راه اندازی کرده اید، باید بگوییم در صورتی که بخواهید از قلع گیر استفاده کنید، درست است که توانایی جدا کردن قطعات را از روی بردها در حجم های زیاد را داراست ولی این دستگاه بسیار گران بوده و برای کارگاه های نوپا پیشنهاد نمی شود، پس برای این کار از حمام قلع که غیر الکتریکی است، استفاده نمایید. استفاده از حمام قلع مزیت هایی هم دارد: اول اینکه بردهای بعد از جداسازی، از بین نرفته و قابل فروش هستند و می توانید با قیمت حداقل 1000 تومان آنها را به فروش برسانید و دوم آنکه به دلیل حجم بالای بردها، روش اول زمان بر و پر هزینه است زیرا لازم است زمانی را صرف پاک سازی آنها کرد و در روش حمام قلع این بخش حذف می گردد. از بین بردهای روبار می توان به مادر برد کامپیوتر اشاره کرد. و بالاترین هدف ما در این بخش جدا کردن صفحات بی ارزش و مزاحم در حین بازیافت می باشد.

برد روبار

بردهای روبار تنها قطعاتی هستند که علاوه بر داشتن فلزات گرانبها، می توان آنها را از صفحه ی برد جدا کرد و صفحه برد را نیز به صورت جداگانه به ازای مبلغی به افرای که بازیافت مس انجام می دهند، فروخت. شاید شما هم دیده اید، که بعضی کارگاه ها بصورت کاملاً غیر حرفه ای این صفحات را خرد کرده که این کار معایبی دارد که در پایین تر به آن پرداخته ایم:

• ایراد اولی که به این رویکرد می توان گرفت، از بین رفتن صفحات برد و در نتیجه از دست دادن مبلغی که می توانستید از محل فروش آنها بدست آورید. شاید در اول راه فکر کنید که کیلوئی هزار تومان ارزش بالایی ندارد ولی اگر کارخانه ای که ماهانه یک تن از این صفحات را از بین ببرد، سود هنگفتی را از دست خواهد داد و به جرأت می توان گفت حداقل ماهی ده میلیون را از بین برده است.
• وقتی این صفحات برد آسیاب می شوند، مقدار قابل توجه ای مس به عنوان مزاحم به بازیافت اضافه می گردد و برای برای پاکسازی هر دو کیلو از آن، باید یک کیلو سرب مصرف کرد. پس اگر برای یک تن صفحات آن کارخانه بخواهیم حساب کنیم حدوداً 500 کیلو سرب نیاز داریم. و با این احتساب اگر سرب کیلویی 9000 تومان هم باشد، 4 میلیون هم اینجا از دست خواهیم داد. با این مورد، تا 15 میلیون را کارخانه از بین برده است. علاوه بر این مبلغ، کلی انرژی و زمان صرف کاری غیر حرفه ای کرده است.

در برخی موارد افرادی، بعد از آسیاب این صفحات به به بازیافت شیمیایی آن می پردازند که با معایب بالای این روش هم دیگر در این مقال به آن نمی پردازیم. اگر به خواهیم صریح بیان کنیم این روش بسیار اشتباه می باشد و افردای نیز هستند که ادعای این را دارند که روش ابداع کرده اند که بدون سرب و با روش ذوب (ترمو متالورژی) بازیافت می کنند، ولی با خدمتتان عرض کنم این روش سال ها پیش امتحان شده است و ایرادات آن، اینقدر بالاست که از پایه و اساس روشی بی ارزش و منسوخ می باشد. اگر می خواهید بدانید روش آنها چگونه است؟ باید گفت، بدین صورت است که برد با همه متعلقات و فلزات گرانبها، ذوب کرده و در انتها در پروسه ای سخت در انتها در خروجی مخلوطی از فلزات گرانبها و کلیه فلزات رنگی از جمله مس ، استیل ، آهن ، نیکل و …. دارند و با رسوب ۳ مرحله ای طلا ، مس ، نقره و پالادیوم، حتی اگر بخواهیم مشکلات فلزات مزاحم را در نظر نگیریم، طلای بدست آمده، بسیار کمتر از انتظار بوده و ارزش مشکل بازیافت پالادیوم را ندارد.

ما توصیه می کنیم از روش گفته شده توسط ما که نتیجه ی سال ها کار و تجربه می باشد، استفاده نمایید، زیرا این روش، بسیار تمیز، با هزینه ی کمتر بوده و نتیجه ی کار شما، بدست آمدن فلزات گرانبهای خالص می باشد.

روش آنها هم به این شکل هست که کل برد را به همراه فلزات ارزشمند ذوب می کنند که در انتها بدون در نظر گرفتن فلزات مزاحم دیگر حاصل کار طلای کمتر از انتظار و شکن و مشکل در بازیافت پالادیوم خواهد بود. اما روش ما، روشی تمیز ، با هزینه بسیار کمتر و حاصل کار در انتهای ذوب ، فلزات گرانبهای زیبا ، یکدست و خالص خواهد بود که نتیجه بیش از ۳۰ سال تحقیق و تجربه میباشد .

بردهای کف بار

در بالاتر گفتیم بر روی صفحات بردهای روبار قرار دارند که اینها دارای فلزات گرانبها از جمله طلا هستند که علاوه بر آن مدارها و کانال های حاوی طلا نیز بر روی آن نصب است که به آنها بردهای کف بار گفته می شود که اگر بخواهیم نمونه ای را نام ببریم، برد موبایل یک نمونه ی عینی می باشد. افرادی هستند که به دلیل شباهت این بردها به بردهای روبار، آنها را اشتباه می گیرند و گاهی اوقات این بردها با توجه به نحوه ی توزیع طلا، همراه با بردهای روبار احیا شده و ذوب می شوند. اگر بخواهید به نتیجه ی خوبی برسید، حتماً باید احیای این قطعات را جدی بگیرید و با دقت انجام شود. همچنین در بخش ذوب کردن، باید مسی که در برد به کار رفته شده است، کاملاً حذف گردد.

نکته ی قابل توجه این است که علاوه بر طلا در این بردها مقدار قابل توجه ای پلادیوم و نقره دارند و مقدار طلا و پالادیوم آن فرق دارد ولی می توان از 500 سوت به ازای هر کیلوگرم و در خوش بینانه ترین حالت تا 2 گرم طلا بدست آورد. فقط به این توجه کنید که در بردها از طلای خالص استفاده نمی شود و جهت بالا بردن تحمل حرارتی ، الکتریکی و سایشی در ترکیب با سایر فلزات دیگر بر روی قطعات و کف قرار داده می شوند و اگر به خوبی احیا نشوند، طلای بدست آمده عیار پایینی داشته و حتی نمی تواند هزینه های مصرفی ما را جبران کند و ضرر زیادی متحمل می شوید. در بردهای کف بار، وضعیت قرارگیری فلزات گرانبها از جمله طلا بسیار متفاوت از بردهای روبار بوده و این باعث می شود ما روش های دیگری برای بازیافت آنها بکار ببریم:

• آماده سازی و احیا و سپس مرحله ذوب: در راه حل اول اول بردهای کف بار، به خوبی احیا شده و بعد وارد مرحله ی ذوب می شوند و در آنجا با اصولی انجام دادن ذوب سعی در کاهش سرب مصرفی شود. سپس وارد مرحله های بعدی شیمیائی و رسوب می گردند.
• از طریق سیانیداسیون و رسوب گیری : در این روش نیز پس از جمع آوری به مقدار کافی در محلول سیانیدی و به کمک شاهد قرار داده می شوند و بعداً مراحل رسوبگیری اتفاق می افتد. در این مرحله نیاز به احیا نیست، اما غلظت سیانید ، حرارت ، حضور شاهد و اکسیژن دهی اهمیت بالایی دارد.

برد کف بار

بردهای میان بار

بعد از بردهای روبار، و کف بار، نوبت به بردهای میان بار می رسد، تقریباً 20 درصد بردها، میان بار هستند. این بردها شباهت زیادی به بردهای روبار و کف بار داشته و حتی برخی افراد متعقدند به بردهای بی بار هم نزدیک هستند و این کار جداسازی آنها را مشکل می کند ولی جای نگرانی نیست زیرا دارای نکات ریزی است که در صورت شناخت آن نشانه ها و داشتن اطلاعات در مورد آنها، شما می توانید به راحتی آن را از بقیه جدا کنید. بر روی تصاویر نمی توان این توضیحات را داد، و باید حتماً از کارشناسان مجرب جهت شناخت این موارد کمک بگیرید. و اگر به خوبی احیا صورت گیرد، مقدار طلا و پالادیوم آن از 500 سوت به ازای هر کیلوگرم و تا 2 گرم طلا می باشد.

چگونگی بازیافت این بردها با بردهای روبار و کف بار متفاوت است، و یکی از مشکلات آنها در دید نبودن فلزات گرانبهای آنهاست. به همین دلیل بعضی افراد بازیافتی، این بردهای را کم ارزش یا حتی در مواردی بی ارزش می دانند. فقط اگر تصمیم به جداسازی آنها گرفتید، قطعات بی بار و یا فلزات رنگین را به وسیله حمام قلع از روی برد حذف کنید.

در برخی موارد اتفاق می افتد که در نوعی از سیستم های الکتریکی،از یک نوع برد، به دو صورت میان بار یا بی بار استفاده گردد و افرادی که شناخت کافی در این موارد ندارند، وقتی با این نوع بردها برخورد می کنند، فرق نمی کند، بی بار باشد یا با بار، به عنوان بردهای بی ارزش دور ریخته می شوند. در برخی موارد هم آنها را با هم بازیافت کرده، که این کار هم از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست. این بردها باید تا 80 در صد با روش اسیدانیسیون و ۹۸% با ترکیب ترمو و هیدرومتالورژی بازیافت شوند و امکان بازیافت آنها با روش سیانیداسیون ممکن نیست. و مانند بسیاری از روش ها، مهم ترین اصل در کیفیت بازیافت، احیا بوده که در روش اسیدانیسیون بعد از عملیات انجام می شود و در روش ترکیب ترمو و هیدرومتالورژی قبل از هر اقدامی باید صورت گیرد.

بردهای بی بار

بردهای بی بار از نظر بازیافت فلزات گرانبها، جزء بی کیفیت ترین بردها بوده و در برخی مواقع اتفاق افتاده است که قطعاتی حاوی فلزات گرانبها مخصوصاً نقره در آنها وجود دارد. اگر به تصویر زیر با دقت نگاه کنید، متوجه خواهید شد، اغلب کف های این بردها به رنگ زرد یا یک سو زرد و یک سو سبز است. این گونه بردها بیشتر در مانیتورها ، پاورها ، تلویزیون ، رادیو و… استفاده می شوند. اگر از این نوع برد تهیه کردید باید بیشتر روی فلزات رنگی نصب شده روی آن تمرکز کنید.

برد بی بار

سوالات متداول در مورد استخراج طلا از موبایل

1- در یک گوشی موبایل چقدر طلا وجود دارد؟

مطابق با نشریه تحقیقاتی U.S. Geological Survey در هر گوشی تلفن حدود 0.034 گرم وجود دارد. این مقدار معادل 0.001 اونس تروی است. علاوه بر این در هر گوشی 16 گرم مس، 0.35 گرم نقره و 0.00034 گرم پلاتینیوم وجود دارد.

2- در کجای تلفن طلا وجود دارد؟

وقتی به گوشی تلفن نگاه می کنید با خود فکر می کنید که در کجای این طلا بکار رفته است. طلا باید در قطعاتی که پوسیده نمی شود و یا زنگ نمی زند مثل کانکتورهای نازک در برد مدارهای IC بکار رفته باشد.

3- آیا استخراج طلا از گوشی های موبایل ارزش اقتصادی دارد؟

بله، استخراج و بازیافت طلاا از دستگاه الکترونیکی مثل گوشی بسیار سودمند و اقتصادی است. وقتی که یک گوشی به پایان عمر مفید خود می رسد، بهتر است بجای رفتن در زباله دان های الکترونیکی، به شرکت های استخراج طلا سپرده شوند.

4- آیا در باتری گوشی های هوشمند از طلا استفاده شده است؟

باتری های لیتیوم یونی در اکثر گوشی های هوشمند و دستگاه های الکترونیکی دارای کاتد اکسید فلز ساخته شده از کبالت، نیکل، منگنز، و یا آهن و آند گرافیت متخلخل که لیتیوم یون را در آن نگه می دارد و الکترولیت لیتیوم می باشد و هیچ طلایی در آن بکار نرفته است.

5- آیا در ساخت سیم کارت، طلا بکار رفته است؟

سیم کارت اساساً یک تراشه الکترونیکی است که که از سیلیکون به علاوه برخی از فلزات شالم فشفر و طلا ساخته شده است. بنابراین هر سیم کارت حاوی مقدار بسیار کمی طلا استو باید هزاران سیم کارت داشته باشید تا بتوانید از آن چند گرم طلا استخراج کنید.

6- چگونه می توانم بدون استفاده از مواد شیمایی از برد گوشی طلا استخراج کنم؟

برای استخراج طلا از برد گوشی بدون مواد شیمیایی مراحل زیر انجام دهید:

• عینک محافظ بزنید.
• اسید نیتریک غلیظ خریداری کنید.
• برد مدار را در ظرف شیشه ای قرار دهید.
• اسید نیتریک را به ظرف شیشه ای حاوی برد بریزید.
• با استفاده از میله شیشه ای هم بزنید تا حل شوند.
• محتوای درون شیشه را خشک کنید.

7- آیا در تراشه گوشی هوشمند طلا بکار رفته است؟

مقدار طلا در تراشه های متفاوت گوشی های هوشمند متغیر می باشد. در ساخت پردازنده های قدیمی برای اتصال دای به پین ها از سیم های طلا استفاده می شد. سی پی یو های بزرگ پین های بیشتری داشتند و به تبع طلای بیشتری در آن وجود دارد.

8- برای استخراج طلا از بردهای گوشی از چه مواد شیمیایی استفاده می شود؟

از محلول سدیم سیانید و نیز از محلول اسید نیتریک غلیظ برای جداسازی طلا از برد گوشی استفاده می شود. اسید نیتریک و برد را در یک ظرف شیشه ای محلول کرده و سپس محصول را خشک کرده، طلای آن را استخراج می کنند.

9- چه بخش هایی از گوشی به طلا تبدیل می‌شوند؟

چهار بخش اصلی که در آن‌ ها از فلزات گران‌ بها استفاده شده است عبارتند از:

• برد مدار که روکش طلا دارد.
• پین‌های اتصال که روکش طلا دارند
• مدارهای مجتمع (IC)
• خازن‌های سرامیکی یکپارچه (Monolithic Ceramic Capacitors)

10-در چه بردهایی فلزات گرانبها بیشتری وجود دارد؟

اگر بخواهیم بردها را از نظر فراوانی تقسیم کنیم، بردهای روبار بیشترین بردها در بخش ضایعات هستند. در این بردها، فلزات گرانبها، از کف برد جدا می باشد و بیشتر به برد اصلی با پین و پیچ، متصل شده اند. فلزات گرانبها در این قسمت مربوط به قطعات سوکت، چیپ، رله، کریستال، مقاومت، دیود، آی سی و … است که پایه آنها شامل فلزات رنگی، گرافیتی و سرامیکی هستند.