طرح رجیستری موبایل به کجا رسید؟

چرا باید موبایل هایمان رجیستر شوند؟

سوالی که بلافاصله پس از شنیدن نام رجیستری موبال به ذهن ها خطور می کند در این مورد است که لزوم اجرای طرح رجیستری موبایل چیست؟ هر سخت افزاری که به شبکه ی عمومی سرویس های مخابرات متصل می شود، در شبکه  به صورت یکتا و  با استفاده از کدی 15 رقمی که به آن IMEI می گویند، شناسایی می شود. برای آن که موبایل و تلفن همراه بتواند از خدمات اپراتورهای تلفن همراه بهره مند شود، می بایست در شبکه شناسایی شده باشد. در واقع رجیستر کردن تلفن های همراه به معنی شناساندن سخت افزار آن به شبکه اپراتورهای تلفن همراه است. با استفاده از اجرای طرح رجیستری موبایل ، تنها موبایل هایی که از طریق قانونی و گمرکی وارد کشور شده باشند، می توانند از خدمات اپراتورهای تلفن همراه استفاده کنند. بدیهی است که موبایل هایی که به صورت قاچاق وارد کشور شده اند، رجیستر نخواهند شد و چون در شبکه ی اپراتورهای تلفن همراه کشور شناسایی نمی شوند، نمی توانند به شبکه متصل شوند و از خدمات تماس تلفنی، ارسال متن، دریافت دیتای موبایل و … بی بهره می مانند. پس از اجرای طرح رجیستری موبایل، در صورتی که موبایل خریداری شده قاچاق بوده باشد، با انداختن سیم کارت هر اپراتوری درون گوشی، سیم کارت فعال نمی شود. به زبان ساده تر، اگر موبایلی دارید که رجیستر نمی شود، تنها می توانید از آن به عنوان اسباب بازی استفاده کنید.

در مقاله ی “یافتن IMEI روی آیفون” در مورد ماهیت این کد و اینکه کجا می توانید آن را پیدا کنید، صحبت کرده ایم. در واقع IMEI  را می توان معادل Mac ادرس روی کامپیوترهای متصل به شبکه کامپیوتری دانست.

طرح رجیستری موبایل قبل تر از این هم اجرا شده بود. برای مثال سال 1385 تها اپراتور گوشی های همراه در کشور، یعنی همراه اول این طرح را اجرا کرد، اما به دلیل پخته نبودن طرح رجیستری اجرا شده و طولانی شدن فرآیند رجیستری موبایل ها، این طرح پس از یک سال با شکست روبرو شد.

فواید اجرای طرح رجیستری موبایل چیست؟

پس از گذشت حدود یک دهه ار اجرای ناموفق طرح رجسیتری موبایل در کشور، امسال بار دیگر عزم جدی برای اجرای طرح ایجاد شد. هدف عمده از اجرای طرح رجیستری موبایل، جلوگیری از قاچاق گوشی به کشور است. در خلال این هدف می توان دلایلی چون : جلوگیری از دست گرفتن گوشی های دزدی و بدون کارتن، جلوگیری از سوجویی های قاچاقچیان موبایل و … را ذکر کرد.

وارد کنندگان کلیه ی اجناس، می بایست حق گمرکی اجناس وارد شده را بپردازند؛ این در حالی است که بسیاری از فروشندگان موبایل در ایران، موبایل های وارد شده به صورت قاچاق را به عنوان موبایل وارداتی از گمرک به مشتریان خود می فروشند و در حالی که هیچ یک از حقوق گمرک و مالیات را نپرداخته اند، مبلغ را روی قیمت گوشی حساب کرده و از خریداران گوشی ها، دریافت می کنند. این یکی از نمونه های بارز سودجویی وارد کنندگان غیرقانونی تلفن های همراه به کشور است. با استفاده از اجرای طرح رجیستری می توان جلوی  زیاده خواهی واردکنندگان غیر قانونی تلفن های همراه را گرفت. از طرف دیگر،  با استفاده از اجرای این طرح، استقبال از خرید گوشی های قاچاقی کم می شود و با حمایتی که از وارد کننده قانونی صورت می گیرد، گوشی هایی با گارانتی در بازار برای خرید و فروش عرضه می شود. سود اینکه خریدار تلفن همراه، بتواند گوشی با گارانتی خریداری کند، مستقیما به خود خریدار باز خواهد گشت.

نگرانی ها از اجرای طرح رجیستری تلفن همراه چیست؟

عمده ترین نگرانی از طرح رجیستری موبایل، متوجه خریداران گوشی های تلفن همراه است. اضافه شدن قیمت خرید موبایل مهم ترین ایرادی است که اجرای بدون نظارت این طرح بر خریداران تحمیل خواهد کرد. مناسبات گمرکی و طولانی شدن زمان ترخیص کالا از گمرک برای اجرای طرح رجیستری نیز می تواند زمان رسیدن گوشی های جدید و پر طرفدار را به دست خریداران، طولانی کند. از طرف دیگر وجود دست های پنهان برای ورود غیرقانونی گوشی های تلفن همراه و قانونی جلوه دادن آن، با استفاده از نفوذ در سیستم می تواند عارضه ی دیگری باشد که اجرای صحیح و شفاف این طرح را خدشه دار می سازد و مردم را از سودهای اجرای آن بی بهره می گذارد.

استفاده از نفوذ و تشکیل باندهای رجیستر غیرقانونی گوشی های قاچاق نیز می تواند ایراد دیگری باشد که در صورت عدم نظارت صحیج اجرای طرح رخ خواهد داد.

شاید برای کاربران تلفن های همراه این سوال پیش بیاید که آیا گوشی های خریداری شده قبل از تاریخ شروع طرح رجیستری موبایل، یعنی قبل از 28 مهر ماه سال 96 نیز شامل این طرح می شوند؟ به عبارت دیگر خریداران موبایل تا قبل از این تاریخ از قاچاق بودن گوشی های خود اطلاع نداشته اند و هزینه ی قانونی برای خرید گوشی های خود پرداخته اند. آیا اگر گوشی های آنها قاچاق بوده بعد از اجرای طرح رجیستری موبایل، اتصلا گوشی به شبکه ی اپراتورهای تلفن همراه با مشکل مواجه خواهد شد؟

حسین فلاح در برنامه تلویزیونی پاسخ این سوال را داده است. وی گفته است که تمام گوشی های فعال شده تا قبل از تاریخ آغاز طرح رجیستری از نظر دولت مجاز هستند و اجرای طرح رجیستری موبایل بر روی فعالیت ها و تعاملات کاربران آنها با اپراتورهای تلفن همراه تاثیر نخواهد گذاشت و مردم نباید از این بابت نگران باشند.

در انتها باید گفت که طرح رجیستری گوشی های تلفن همراه، طرح جامع و میان نهادی است که بین وزارت خانه های صنعت، معدن و تجارت و نیز وزارت ارتباطات برنامه و طرح ریزی شده است و در صورت اجرای صحیح و نظارت دقیق، می تواند به نفع خریداران و وارد کنندگان قانونی تلفن های همراه تمام شود.