کالبد شکافی سیستم عامل های موبایل

 سیستم عامل گوشی چیست؟

از زمانی که افراد تصمیم گرفتند بسیاری از تجهیزات الکترونیکی مثل رادیو، موزیک پلیر، دوربین، تلفن همراه و حتی کامپیوتر خود را در دست بگیرند و با خود به همه جا ببرند، گوشی های هوشمند نسل دوم و سوم پای به جهان الکترونیک گذاشتند. ایجاد بستر سخت افزاری که بتواند در ابعادی بسیار کوچک تر از یک کامپیوتر شخصی، تمام وظایف کامپیوتر شخصی را به انجام برساند و در عین حال در برخی جنبه های دیگر بهتر عمل کند، رقابت شدیدی را میان تولید کنندگان گوشی های هوشمند بر سر ایجاد سیستم عامل های کارا تر و بهبود یافته ایجاد کرد. سیستم عامل قرار است تمام دستورات کاربر را به سخت افزار منتقل کند و پاسخ سخت افزار را روی گوشی به کاربر نشان دهد. یکی از بهترین شرکت هایی که در راستای تولید سیستم عامل یدی طولا داشته است، مایکروسافت بود.

نگاهی نزدیک به سیستم عامل Symbian

---

یکی از ابتدایی ترین سیستم عامل های گوشی های همراه، سیستم عامل Symbian  بوده است. این سیستم عامل در سال ۱۹۹۸ توسط تولید کنندگان اولیه موبایل و به صورت اشتراکی تولید شد. این شرکت در انگلیس تاسیس شد و برنامه نویسی سیستم عامل Symbian با زبان برنامه نویسی ++C بوده است. مبنای این سیستم عامل نیز EPOC , PSiOn  بود. هسته ی تولیدی سیستم عاملی که بر پایه ی EPOC و با زبان برنامه نویسی  C++ نوشته شد، Symbian نامیده شد.

ابتدایی ترین نسخه ی عملیاتی سیستم عامل Symbian در سال ۲۰۰۱ و ادیشن ۶ ارائه گردید و با استقبال خوبی از طرف کاربران تلفن های همراه مواجه شد. از جمله شرکت های سازنده ی موبایل که از سیستم عامل Symbian در گوشی های تافن همراه خود استفاده کردند، می توان به سامسونگ، نوکیا، ال جی، سونی اریکسون،  موتورولا، لنوو و … اشاره کرد.

• نقاط ضعف سیستم عامل iOS

• نقاط قوت سیستم عامل Symbian

این سیستم عامل توسط شرکت اپل و در سال ۲۰۰۷ معرفی گردید. برنامه نویسی این سیستم عامل بر پایه MaC OS X  و UniX  است.نوع کرنل این سیستم عامل، هسته هیبرید ( مبتنی بر سیستم عامل داروین ) می باشد. این سیستم عامل بر اساس هسته ی Unix  توسعه داده شده است و می توان آن را از طریق همان پلت فرم بسط داد.

• نقاط ضعف سیستم عامل Symbian

• دشواری کار با سیستم عامل

• نقاط قوت سیستم عامل iOS

این سیستم عامل توسط شرکت گوگل و در سال ۲۰۰۸ با پیشروی شرکت موبایل سازی HTC وارد بازار سیستم عامل  گوشی های همراه شد. این نوع از سیستم عامل بر اساس هسته ی سیستم عامل لینوکس توسعه یافت و یکی از سیستم عامل های منبع باز به شمار می رود. می توان سیستم عامل اندروید را به معنای واقعی کلمه Open Source دانست و از این جهت است که تعداد توسعه دهندگان برنامه های کاربردی برای این نوع از سیستم عامل فراوان ترین توسعه دهندگان هستند. این نوع از سیستم عامل، یکی از بهترین انواع سیستم عامل های چند وظیفه ای است. (Multi Tasking).  مرورگر های اینترنتی در سیستم عامل اندروید بر اساس تکنولوژی WebKit طراحی و توسعه داده شده اند و برای نمایش و پردازش تصاویر و ویدیوها در این سیستم عامل از Open Gl استفاده می شود. از این جهت که گوگل پشتیبانی سیستم عامل Android را بر عهده دارد، تعداد برنامه های کاربردی و دسترسی ها برای این نوع از سیستم عامل بسیار فراوان است. شاید امنیت در سیستم عامل اندروید از این جهت خدشه دار می شود که چه برنامه هایی که در هسته ی سیستم عامل اجرا می شوند(کرنل) و چه برنامه های واسطه ای (Third party) از منابع یکسان استفاده می کنند و اندروید از این جهت، تفاوتی میان این دو دسته برنامه قائل نمی شود. این سیستم عامل با زبان برنامه نویسی JAVA نوشته شده است.برنامه های کاربردی که برای نصب روی این سیستم عامل نوشته می شوند، باید به زبان جاوا برای اندروید توسعه داده شوند که Application های اندروید توسعه داده شده برای نصب روی سیستم عامل اندروید، تحت عنوان Android SDK  شناخه می شوند.

از آن جا که این سیستم عامل ماشین مجازی برای تبدیل کدهای جاوا ندارد، اگر برنامه ای که به زبان جاوا نوشته شده است، بخواهد روی سیستم عامل اندروید اجرا شود، کدهای جاوا به کدهای DalVik  تبدیل شده و پس از آن بر روی  Dalvik virtual machine  اجرا خواهد شد. بهینگی اجرای وظایف در این سیستم عامل مرهون استفاده از Dalvik virtual machine است چرا که پردازش ها با صرف کمترین منابع انرژی و زمان صورت می گیرد.

• نقاط ضعف سیستم عامل Android

• نقاط قوت سیستم عامل Android

 

 

 

نگاهی نزدیک به سیستم عامل Windos Phone

---

این سیستم عامل بر اساس نسخه ی دسکتاپ سیستم عامل، طراحی و توسعه داده شده است. اولین بار این سیستم عامل در سال ۱۹۹۶ معرفی شد. Windos Phone توسط شرکت مایکروسافت بسط و توسعه داده شد.

• نقاط ضعف سیستم عامل Windos Phone

• نقاط قوت سیستم عامل Windos Phone

متنی که می خوانید تحلیلی موشکافانه بر سیستم عامل های iOS، اندروید، بلک بری و ویندوز فون بر روی سه مولفه تاثیر گذار بر انتخاب تلفن همراه است. این سه مولفه شامل: امنیت، قیمت و کارکرد(بهره وری) این سیستم عامل ها می باشد.

بسیاری از سازندگان موبایل تلاش بی شائبه ای برای به دست آوردن سهم بیشتری از بازار موبایل می کنند. در این میان چندین مدل مختلف از سیستم عامل های موبایل نیز وجود دارد که کاربران می توانند موبایل های خود را از آن میان انتخاب نمایند. فاکتورهایی اساسی برای انتخاب از میان این سیستم عامل ها و گوشی هایی که یک سیستم عامل خاص دارند، وجود دارد. از جمله این فاکتورها می توان به بحث امنیت سیستم عامل ها، تجارب کاربران که به تازگی تحت عنوان UX شناخته می شود، کارکرد این سیستم عامل ها، قیمتی که گوشی های خاص با سیستم عامل مورد نظر دارند و… فاکتورهایی از این دست می باشد.

در مقاله ی حاضر می توانید مقایسه ای کاربردی میان چهار سیستم عامل عمده موبایل ها را از نظر بگذرانید و در آخر یکی از این سیستم عامل ها را بر دیگری برتری دهید.اولین سیستم عاملی که در این مقاله راجع به آن بررسی صورت خواهد گرفت سیستم عاملی است که اپل آن را روی گوشی ها و تبلت های خود به کار می برد.

• سیستم عامل iOS  :

محصولات ساخت شرکت اپل، از نظر رعایت کردن مباحث امنیتی و پرداختن به حریم خصوصی کاربر، اعتبار فوق العاده ای دارند. باغچه ی محصور iOS  به این معنی است که تنها برنامه هایی روی آیفون ها نصب می شوند که اپل آنها را تایید کرده باشد و این برنامه ها عاری از هرگونه مشکلات امنیتی باشند. این در حالی است که اندروید یک سیستم عامل منبع باز است. علاوه بر انچه گفته شد، اپل بر روی به روز رسانی برنامه های دستگاه های هوشمند با سیستم عامل iOS نظارت دارد.

در مورد تجربه کاربر یا همان UX نیز، نگاه هم به سمت کاربر است و هم به سمت توسعه دهنده یعنی شرکتی که سیستم عامل را می سازد. در مورد تجربه کاربر نیز، iOS توانسته است محبوبیت بالایی را کسب نماید.  ۷۸ درصد از متخصصان فناوری اطلاعات، در پرسشنامه ای که توسط نرم افزار JAMF به سوالات پاسخ داده بودند، عنوان کرده اند که پلت فرم iOS آسانترین نوع سیستم عامل برای مدیریت است و از این جهت نسبت به سیستم عامل های دیگر موبایل، گوی سبقت را ربوده است.

بر اساس این محبوبیت اپل در میان توسعه دهندگان، برنامه های بسیاری برای نصب و ارایه روی سیستم عامل iOS توسعه و نشر داده شده اند. در نتیجه برای کاربران دستگاه های با سیستم عامل iOS محدودیتی در استفاده از ابزار و برنامه های کاربردی وجود نخواهد داشت.

تنها نگرانی در رابطه با دستگاه های تولیدی شرکت اپل، در مورد قیمت این دستگاه ها است. دستگاه های iPhone  که سالیانه روانه بازار می گردند جز گران ترین گوشی های سال هستند و این افزایش قیمت سال به سال محسوس تر می شود. این تفاوت قیمتی گوشی های iPhone  و یا دستگاه های با سیستم عامل iOS باعث می شود تنها قشری از جامعه به سراغ خرید این محصولات برود که بنیه ی مالی قوی دارد و آیفون ها از این جهت در رده کالاهای لوکس قرار بگیرند.

اپل برای تولید محصولاتی که از سیستم عامل iOS استفاده کند و در عین حال مقرون به صرفه نیز باشد، دست به کار شده است و گوشی های iPhone SE را دقیقا به همین منظور تولید و روانه بازار ساخته است. در اصل iPhone SE ساخته شد تا شرکت ها از این موبایل برای منظور تجاری استفاده کنند و در عین حال متحمل هزینه های سرسام آور نیز نشوند. اپل در مورد iPhone SE و دلایل تجاری برای استفاده از این موبایل در سازمان ها این گونه گفته است که : iPhone SE ، با شبکه LTE و Wi-Fi سریع تر و عمر باتری بیشتر در اختیار اقدامات تجاری قرار گرفته است. در مورد مشخصات و مولفه های این گوشی باید گفت، می توان آن را با گوشی  iPhone 5s هم تراز دانست.

این مطالب از آن جهت گفته شده که بگوییم اگر چه سیستم عامل iOS  سیستم عاملی کاربر پسند است، اما از بعد قیمتی گران است.

 

سیستم عامل اندروید

بر خلاف سیستم عامل به کار گرفته شده در محصولات شرکت اپل، اندورید از نظر امنیتی اعتبار نسبتا پایین تری در مقایسه با iOS  دارد. شواهد گوناگونی دال بر آسیب پذیری سیستم عامل اندروید در برابر تهاجمات امنیتی دیده شده که از آن جمله می توان به Stagefright و  Certifi-gate  اشاره کرد. این مشکلات در کدهای اندروید وجود دارد و از این جهت این سیستم عامل را در بحث امنیتی زیر سوال برده است.

در مورد به روزرسانی سیستم عامل اندروید، این وظیفه کاملا بر عهده ی کاربر قرار داده شده است. یعنی کاربر هر زمان که دلخواهش باشد می تواند نسبت به آپدیت سیستم عامل اقدام کند و در صورت عدم تمایل کاربر، ممکن است سالها با سیستم عامل قدیمی کار کند و هیچ اهرم فشاری از شرکت سازنده ی سیستم عامل اندروید برای اجبار کاربر در مورد به روز رسانی سیستم عامل وجود ندارد.

در مورد مشکلات امنیتی موجود در سیستم عامل اندروید، چندین راه حل در نظر گرفته شده است. از جمله این که، گوگل و سامسونگ طی اقدامی مشترک، به ارایه ی  آپدیت های ماهیانه برای تامین امنیت سیستم عامل اندروید مبادرت می ورزند.

علاوه بر این، بسیاری از موبایل سازان، از جمله سامسونگ، می توانند روی بحث امنیتی سیستم عامل اندروید به کار رفته در محصولات این شرکت، نظارت ویژه ای داشته باشند و از این جهت امنیت بیشتری را برای کاربران این محصولات فراهم آورند.

برای مثال، سامسونگ برای حل مشکل امنیتی موجود در سیستم عامل اندروید، از Samsung Knox  بهره می برد و ال جی در همین رابطه از راه حل دسترسی حفاظت شده  ” Guarded Access ” روی گوشی های مدل V10,G4,G3,G2  ومدل های جدیدتر بهره می برد. ال جی از این تکنولوژی تحت عنوان GATE یاد می کند. گوگل نیز به استفاده کنندگان از پلت فرم اندروید پیوسته است و از راه حل های امنیتی ویژه ی خود استفاده می کند.

می توان اندروید را خوش قیمت ترین سیستم عامل در میان سیستم عامل های موجود برای موبایل های هوشمند دانست. وجه تمایز موبایل های اندرویدی و آیفون در قیمت ارایه آنها به بازار است. شما می توانید موبایل اندروید عالی را با قیمتی کمتر از یک آیفون رده متوسط تهیه کنید. در مورد این تفاوت قیمتی برند و امنیت بی خلل سیستم عامل iOS نقش بسزایی را بازی می کند. در مورد گوشی های اندرویدی نیز هرچه میزان امنیت سیستم عامل بهبود یابد، قیمت تمام شده گوشی بالاتر خواهد بود. مقایسه ی میان قیمت های دو گوشی Galaxy S7  و Galaxy S7 Edge  را می توانید با توجه به این مطلب، متوجه شوید و قیمت ۸۰ دلاری بالاتر Galaxy S7 Edge   نسبت به Galaxy S7 در همین راستا قابل توجیه است.

در مورد تنوع مدل ها و نسخه های اندرویدی نسبت به iOS، باید دانست که تنوع در سیستم عامل اندروید بسیار بالاتر است. دلیل این که تعداد نسخه های بیشتری از اندروید موجود است، کد باز بودن سیستم عامل و باز بودن دست توسعه دهندگان این سیستم عامل است. این موضوع در مورد نسخه های Premium  گوشی های اندرویدی زیاد صحیح نیست.  با این حال در سیستم عامل اندروید به واسطه ی کد باز بودن،  تعداد برنامه های کاربردی بسیاری توسعه داده شده اند و کاربران اندرویدی می توانند برای یک منظور خاص از میان تعداد زیادی از برنامه های کاربردی یکی را انتخاب کنند.

نکته ای که باید به یاد داشت این است که، یک گوشی اندرویدی می تواند به اندازه ی یک گوشی آیفون ایمن و کاربردی باشد و این وظیفه ی شما است که با تحقیق و پژوهش کافی نمونه ای مناسب از گوشی اندروید را انتخاب کنید . بدیهی است که نمونه ی مناسبی از گوشی اندروید که هم ایمن باشد و هم کاربردی، ارزان نخواهد بود.

 

سیستم عامل BlackBerry  

بیشترین اعتبار در مورد امنیت سیستم عامل های گوشی، منسوب به سیستم عامل BlackBerry  است.این اعتبار در مورد یکپارچگی امنیتی سیستم عامل BlackBerry  بیشتر به چشم می خورد. تجربه کاربران در استفاده از سیستم عامل BlackBerry، در سالهای اخیر افت شدیدی را تجربه می کند. بیشترین استفاده از دستگاه های بلک بری و سیستم عامل BlackBerry در استفاده های تجاری است و بر خلاف سیستم عامل های اندروید و iOS کاربران عادی زیاد از این سیستم عامل ها استفاده نمی کنند. در زندگی روزمره کاربران دستگاه های هوشمند نیز استفاده از سیستم عامل BlackBerry جایی ندارد.

بلک بری سطح بسیار بالایی از امنیت و راحتی را برای کاربران دستگاه های هوشمند فراهم کرده است با این حال آن طور که می بایست نتوانسته این میزان امنیت را به کاربرانش تفهیم کند تا ایشان برای خرید دستگاه های BlackBerry مجاب شوند. پرسشنامه ای در رابطه با دلایل این عدم تمایل کاربران به استفاده از گوشی های با سیستم عامل BlackBerry طراحی شده است و نتیجه این شد که BlackBerry نتوانسته فاصله میان تجربه کاربر و درک او از تکنولوژی را با IT تلفیق کند . چرا که تکنولوژی های مورد استفاده در سیستم عامل BlackBerry همواره بهترین و بی نقص ترین تکنولوژی ها است اما استقبال کاربران اندک است. در نتایج این پرسشنامه آمده است که ۶۱ درصد از کاربران گوشی های BlackBerry از سیستم عامل و بازده آن راضی هستند اما تنها ۴۰ درصد از این کاربران از UI و راحتی کار با این گوشی ها راضی هستند.این در حالی است که میزان رضایت کاربران اندروید و iOS از واسط کاربری و تکنولوژی مورد استفاده در این گوشی ها بسیار به هم نزدیک است و این شکاف مشاهده شده در مورد BlackBerry در دو سیستم عامل اندروید و iOS مشاهده نمی شود.

یکی از مهم ترین دلایل عدم استقبال از گوشی های با سیستم عامل BlackBerry کمبود برنامه های کاربردی برای نصب و استفاده روی این سیستم عامل است.

به تازگی BlackBerry شروع به اندیشیدن تمهیداتی برای حل این مشکل کرده است. BlackBerry با به روز رسانی روی BBM  برخی ویژگی های ضروری را به سیستم عامل BlackBerry اضافه کرده است که طی این تغییرات، توسعه برنامه های کایربردی برای سیستم عامل BlackBerry بهبود خواهد یافت. شاید یکی از مهم ترین دلایل ماندگاری مشتریان قدیمی BlackBerry روی خرید محصولات این شرکت، سخت بودن استفاده از کیبورد مجازی برای این دسته از کاربران است. شاید آن ها هنوز هم ترجیح می دهند گوشی که در دست می گیرند دارای کیبورد فیزیکی باشد و با فشردن دکمه های واقعی کیبورد کلمه ها را تایپ کنند. در مورد قیمت گوشی های با سیستم عامل BlackBerry نیز باید به قیمت بسیار ارزان تر آن نسبت به گوشی های اندروید و آیفون توجه کرد.

 

سیستم عامل Windows Phone

 

گفته می شود که سیستم عامل Windows Phone بسیار امن است و با پشتیبانی KasperSky  خالی از هرگونه بد افزار طراحی شده است و طراحی این سیستم عامل به گونه است که راه هجوم بر هر نوع بدافزاری را بسته است.

برای اثبات این ادعای سیستم عامل Windows Phone، دلایل متعددی برشمرده شده است. یکی از این دلایل این است که سیستم عامل Windows Phone  با توجه به نفوذ کم در بازار، کمتر مورد تهاجمات سایبری قرار می گیرد و از این نظر امنیت بالاتری را نسبت به سایر سیستم عامل ها تجربه می کند.

در پرسشنامه ی ای که در آن رضایت کاربران از کار با سیستم عامل و نیز تکنولوژی به کار رفته در توسعه سیستم عامل سوال شده بود، ۱۶ درصد اختلاف میان میزان رضایت کاربران با تکنولوژی به کار رفته در توسعه سیستم عامل مشاهده شده که این می تواند زنگ خطری برای  Windows Phone باشد. این میزان از اختلاف می تواند منجر به از دست رفتن کاربران سیستم عامل Windows Phone شود.

از طرفی دیگر به دلیل پشتیبانی مایکروسافت از سیستم عامل Windows Phone، نرخ تولید برنامه های کاربردی برای این سیستم عامل بالا است. یکی از مهم ترین دلایل اعتماد مشتریان و استفاده از گوشی های Windows Phone پشتیبانی مایکروسافت از این سیستم عامل با توجه به پیشینه ی مایکروسافت در تولید نرم افزارهای استاندارد و حرفه ای است. بسیاری از سازمان ها و ارگان ها با توجه به استفاده های قبلی از نرم افزار های ساخت مایکروسافت، به راحتی به گوشی های با سیستم عامل Windows Phone اعتماد کرده و از این گوشی ها در مناسبات اداری خود استفاده می کنند.بسیاری از برنامه های پر کاربرد مایکروسافت به صورت پیش فرض روی اسن سیستم عامل نصب هستند و کاربران می توانند به راحتی به این برنامه ها دسترسی یابند. از جمله این برنامه ها می توان به Microsoft Office suite  و نیز برنامه های ارتباطی مثل Skype  اشاره کرد.

در مورد قیمت گوشی های با سیستم عامل Windows Phone، بازه ی گسترده ای از قیمت ها را می توان شاهد بود. برای مثال قیمت Lumia 950 مایکروسافت که یکی از بهترین گوشی های هوشمند با سیستم عامل  Windows Phone  است، حدود ۴۲۰ یورو می باشد. در مورد استفاده ی ارگان ها از گوشی های با سیستم عامل Windows Phone  بیشترین استقبال از گوشی ارزان قیمت مایکروسافت یعنی Lumia 650  بوده است.

 

• چگونه بر اساس سیستم عامل گوشی ها، موبایل خود را انتخاب کنیم؟

شاید نتوان به آسانی به این سوال، پاسخ داد.هر کدام از سیستم عامل های گوشی های هوشمند، نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارند. شاید یکی از ویژگی های هر کدام از این سیستم عامل ها مورد توجه و کاربرد در یک حوزه ی خاص باشد و این ویژگی در سیستم عامل دیگر وجود نداشته باشد.

سوالی اساسی برای کاربرانی که می خواهند از میان گوشی ها با سیستم عامل های متفاوت یکی را انتخاب کنند این است که هر کدام از این گوشی ها به کدام یک از نیازهای اساسی کاربر پاسخ می دهد؟! آیا کاربر گوشی هوشمند، بیشترین توجه را معطوف به مسائل امنیتی کرده است؟ آیا واسط کاربری گوشی برای کاربر اولویت در است؟آیا هزینه ای که کاربر بابت گوشی می پردازد مهم ترین فاکتور در انتخاب گوشی است؟ و آیا دوست دارد گوشی داشته باشد که پیچیده ترین پردازش های محاسباتی و یا گرافیکی را در کم ترین زمان و با بهترین بازده انجام  دهد؟

پاسخ متفاوت به هر کدام از این سوال ها می تواند انتخاب کاربر برای سیستم عامل گوشی را تغییر دهد.این فاکتورهای انتخاب، در سطح بالاتر برای شرکت هایی که می خواهند برای کارمندانشان گوشی های هوشمند و یا تبلت تهیه کنند نیز باید مد نظر قرار داده شود. برای مثال اگر به امنیت داده ها در گوشی بسیار اهمیت می دهید و از طرفی می خواهید برای گوشی هزینه ای معقول پرداخت کنید می توانید بلک بری را انتخاب کنید اما از طرفی باید توجه کنید که گستردگی انتخاب برنامه های کاربردی برای گوشی های بلک بری به اندازه ی گوشی های با سیستم عامل iOS و اندروید نمیباشد.